پیرمرد یک روز زمستانی برای آبیاری مزارع اش به باغ می‌رود. صدای کلاغ‌ها بریده نمی‌شود. زوزه باد بر تن خشک درختان فریاد می‌زند و آخرین برگ‌های طلایی را فرش زمین می‌کند. پیرمرد نفس زنان داخل اتاقک کوچکی می‌شود و موتور برق را روشن می‌کند. هوا بسیار سرد است. برای نجات از سرما در کنار موتور برق دراز می‌کشد. سرش را برای استفاده بیشتر از گرما به اگزوز نزدیک می‌کند و ناگهان به خواب می‌رود و دیگر بیدار نمی‌شود. بسته بودن اتاق و کوچک بودن مکان باعث می‌شود تا در فاصله کوتاهی به دیار باقی برود. نیروهای اورژانس با بدن سرد و بی جان پیرمرد مواجه شده و مرگی دلخراش را گزارش می‌دهند. بدون شک اگر می‌دانست دود حاصل از اگزوز حاوی گاز مونوکسید کربن است، هیچگاه به آغوش مرگ نمی‌رفت.
مرگ دو کودک در حمام
در روستای رقه بشرویه، مادر بعد از گذاشتن شام بر روی گاز، دو کودک پنج و دو ساله اش را برای استحمام آماده می‌کند. کودکان گرم بازی هستند و این سو و آن سو می‌روند. اسباب بازی‌ها را در گوشه‌ای می‌گذارند تا بعد از استحمام به بازی ادامه دهند. ساعت ۱۵ و ۱۹ دقیقه ۳۰ آبان ماه ۹۸ است و حادثه‌ای دیگر از جنس گاز گرفتگی رقم می‌خورد. روشن کردن پیک نیک در حمام و آزاد شدن گاز مونوکسید کربن جان دو کودک را می‌گیرد و مادر را با بدنی نیمه جان راهی بیمارستان می‌کند. چه کسی می‌دانست آن خنده و بازی کودکانه، آخرین یادگاری‌های دو کودک باشد. اگر نکاتی ریز مورد توجه قرار می‌گرفت نه کودکی فوت می‌شد و نه مادری یک عمر را به سوگ می‌نشست. اگر … اگر و صدها اگر….
فوت جوان در ماشین
با چهره‌ای نگران از خانه بیرون می‌زند. به سراغ گاراژ می‌رود و درب را از داخل می‌بندد. اندکی داخل ماشین می‌نشیند. سوز سرما به استخوان پاهایش ضربه می‌زند. برای استفاده از بخاری، ماشین را روشن می‌کند. چشمانش را می‌بندد تا برای لحظه‌ای بخوابد و همه چیز را فراموش کند. خوابش عمیق و عمیق‌تر می‌شود. دود اگزوز ماشین از داخل محفظه‌ها به داخل خودرو راه پیدا می‌کند و با قتلی خاموش جوان را به دنیای دیگری می‌برد. نیروهای اورژانس با دریافت گزارش به محل اعزام می‌شوند اما جوان دیگر زنده نیست و برای همیشه دنیا و نگرانی‌هایش را رها کرده است. اینها تنها گوشه‌ای از حوادث گاز گرفتگی در خراسان جنوبی است. قاتل خاموشی که در کمین شهروندان نشسته و در سرمای زمستان طعمه‌هایش را می‌بلعد. هر ساله با شروع فصل سرد، شاهد اخباری مبنی بر جان باختن و مسمومیت تعدادی از هم وطنان با گاز مونوکسید کربن هستیم. گازی بی بو و بی اثر که از آن به عنوان قاتل خاموش یا نامرئی یاد می شو و در طول فصل سرما بیشتر جان هموطنان را می‌گیرد. سرد شدن هوا در زمستان و افزایش استفاده از لوازم گرمایشی، بی احتیاطی در استفاده از بخاری‌های معیوب و عدم رعایت اصول ایمنی، مرگ‌های بی صدا را رقم می‌زند.
اگرچه از سوی سازمان‌ها و نهاد های ذیربط تذکرها و توصیه‌هایی ارائه می‌شود اما باز هم شاهد این گونه مرگ‌ها هستیم. مرگ‌هایی که با اندکی تدبیر و رعایت اصول ایمنی رخ نمی‌دهد.
آمارها تکان‌دهنده از گاز گرفتگی
بنا به گفته معاون پزشکی و آزمایشگاهی سازمان پزشکی قانونی، سال ۹۵، ۸۳۶ نفر بر اثر مسمومیت با گاز منواکسیدکربن در کشور جان باختند که ۶۳۰ تن از آنان در نیمه دوم سال جان خود را از دست داده‌اند. وی معتقد است، آمار گازگرفتگی که در سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۴ روند کاهش را در پیش گرفته بود در سال ۹۵ با رشد ۳۳.۵ درصدی داشت و آمار تلفات به ۸۳۶ نفر رسید. بنا به گفته مدیرکل پزشکی قانونی وقت خراسان جنوبی، این استان طی سال ۸۹ رتبه نوزدهم کشوری در مسمومیت با گاز مونوکسید کربن را به خود اختصاص داده است.
معاون اورژانس خراسان جنوبی هم آمار گاز گرفتگی با مونوکسید کربن طی سال گذشته را ۴۳ نفر اعلام کرد و گفت: تعدادی از این افراد در بیمارستان‌ها فوت کرده‌اند. تکرار این حوادث ناگوار ریشه در ضعف فرهنگ ایمنی در استفاده از گاز و نصب وسایل گرمایشی دارد. آنچه مسلم است رعایت نکات ایمنی در نصب و عمل به توصیه‌های ایمنی در خصوص سالم بودن و استفاده صحیح از وسایل گرمایشی می‌تواند بخش عمده‌ای از این حوادث را بکاهد.
مسمومیت ۴۳ نفر
با مونوکسید کربن
علیرضا عباسی در گفت و گو با مهر با اشاره به پیش رو بودن فصل سرد سال و خطر استنشاق گاز مونوکسید کربن بیان کرد: مونوکسید کربن از طریق وسایل گاز سوز مانند بخاری، پیک نیک، آبگرم کن، چراغ علاالدین، زغال و لوله اگزوز ماشین ایجاد می‌شود.
وی با بیان اینکه علائم گازگرفتگی مشابه علائم سرما خوردگی است، اظهار کرد: سردرد، سرگیجه، سوزش در چشم، خستگی و ضعف و بی حالی از جمله علائم مسمومیت با گاز مونوکسید کربن است. عباسی اظهار کرد: بیماری که دچار مسمومیت با مونوکسید کربن شده باید به فضای بازی منتقل شده و بلافاصله از اورژانس درخواست کمک شود. معاون اورژانس خراسان جنوبی با بیان اینکه همچنین دکمه زیر یقه بیمار باز و لباس‌های تنگ وی خارج شود، اظهار کرد: اگر بیمار دچار کاهش هوشیاری باشد از راه دهان به وی چیزی داده نشود. وی با بیان اینکه مرگ در اثر گازگرفتگی را مرگ خاموش می‌گویند چراکه درد و رنجی برای بیمار ایجاد نمی‌کند، افزود: مونوکسید کربن گازی سمی، بی رنگ و بی بو است و فرد متوجه حضور گاز در خانه نمی‌شود. عباسی با بیان اینکه طی سال گذشته ۴۳ مورد حادثه مسمومیت با گاز مونوکسید کربن به اورژانس گزارش شده است، افزود: تعدادی از این افراد در بیمارستان‌ها فوت شده‌اند.
توصیه‌هایی به شهروندان
معاون اورژانس خراسان جنوبی خواستار کنترل وسایل گاز سوز از سوی مردم شد و افزود: شعله بخاری آبی باشد و اگر با شعله زرد و نارنجی بسوزد نشان دهنده انتشار گاز مونوکسید کربن در داخل خانه است.وی با بیان اینکه گاز مونوکسید کربن به قاتل خاموش مشهور است، گفت: این گاز وقتی وارد بدن می‌شود به جای اکسیژن با هموگلوبین خون ترکیب می‌شود و اجازه نمی‌دهد که اکسیژن وارد سلول و اعضای بدن شود. عباسی ادامه داد: به دلیل آنکه اکسیژن لازم به سلول و اعضای بدن نمی‌رسد، آنها دچار آسیب جدی می‌شوند که متأسفانه به دلیل نبود اکسیژن و مرگ سلول منجر به فوت افراد می‌شود. وی بیان کرد: به دلیل کمبود اکسیژن بر اثر سوختن ناقص و تولید گاز مونوکسید کربن مغز و قلب زودتر از سایر اعضای بدن دچار آسیب می‌شود و در صورتیکه اقدام به موقع انجام نگیرد فرد دچار تشنج، کما و حتی مرگ می‌شود. استفاده از وسایل گرمایشی می‌تواند خواب آرام را به خواب ابدی گره بزند، از سویی دیگر رعایت چند نکته کوچک می‌تواند هموطنان را از کمین قاتل خاموش نجات دهد تنها کافیست هشدارها را جدی بگیرند.
