بهروزی فر
تعاون و همکاری که در دایره المعارف های مختلف به معنای “یکدیگر را یاری کردن” یا”یاری کردن برخی، برخی دیگر را” آمده، یکی از اصول اخلاقی است که هم در قرآن”تعاونوا علی البر و التقوی…” و هم در احادیث ائمه “… یکی از واجبات الهی، یاری دادن به یکدیگر است(امام علی(ع))” به آن تأکید شده و امری کاملاً اختیاری است که بر پایه خودآگاهی بنا می‌شود. تعاون و همکاری در مفهوم کلمه هم به معنای انجام کارها به صورت جمعی و گروهی است، تجربه همه ما در زندگی هم به خوبی گواه این واقعیت می باشد که ضرورت انجام درست و کامل برخی کارها، استفاده از توان، انرژی و ظرفیت دیگران است، افرادی که به جهت هم سنخیت، سرمایه بالقوه ای هستند که اگر از آنها درست و بجا بهره برداری شود، نتیجه مطلوب کار را دوچندان می کند. در واقع مهمترین مزیت کارِ گروهی ترکیب فنون و استعدادهای متنوع افراد مختلف است، مهارت‌های متنوعی که هرکس به تنهایی نمی‌تواند آنها را یکجا داشته باشد.
در دنیای امروز نیز ، اغلب کارها با کمک گروه‌های مختلف انجام می‌شود، از شرکت‌های کوچک گرفته تا هلدینگ های بزرگ ، همگی برای اطمینان از کیفیت کار و رسیدن تولیدات و خدمات به مشتری از تیم‌های مختلف کاری استفاده می‌کنند. همین تجربه های موفق هم سبب شده، شرکت های تعاونی جایگاه ویژه ای پیدا کنند. شرکت هایی که علاوه بر سودآوری، با هدف کمک به بهبود وضع اقتصادی و رفاه شرکاء و همچنین تأمین حوائج و نیازمندی های آن ها تأسیس می شوند.تجمیع سرمایه‌های خرد مردمی و سازماندهی منابع انسانی کارآفرین و کارجو از جمله اصلی‌ترین کارکردهای تعاونی‌هاست و بر همین اساس در همه کشورها از نظام کسب و کار تعاونی به عنوان مدلی کارآمد با رویکرد اقتصادی و اجتماعی برای توانمند سازی آحاد جامعه و مردمی‌سازی اقتصاد و گسترش عدالت اجتماعی یاد می‌شود. تجربه های گسترده در اقصی نقاط جهان در صد ساله اخیر نیز نشان می‌هد تعاونی‌ها می‌توانند در ایجاد اشتغال پایدار ، محرومیت‌زدایی، حفظ مشاغل موجود و ایجاد بازارهای محلی و کاهش آثار منفی رکود تورمی، نقشی مؤثر و پایدار ایفا کنند.
خوشبختانه در ایران اسلامی نیز با وجود تأکیداتی که هم در فرهنگ دینی و هم در سنت‌های اجتماعی وجود دارد، مردم از دیرباز برای مواجهه با مشکلات گوناگون و پاسخگویی به نیازهای مشترک، به تعاون و تعاونگری گرایش داشته و دارند، به گونه ای که در حال حاضر شرکت های تعاونی بخش مهمی از سهم اقتصادی کشور در تولید و خدمات را به عهده گرفته اند. عضویت بیش از ۱۰ میلیون نفر از مردم در شرکت‌های تعاونی و اشتغال مستقیم حدود ۱.۷ میلیون نفر، نشان دهنده گستره عملکرد این بخش اقتصادی در ایران است، توضیحات مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی نیز از فعالیت گسترده این شرکت ها در خراسان‌جنوبی، مانند دیگر مناطق کشور حکایت دارد؛ “از مجموع ۹۱۱ تعاونی فعال استان با ۷۰۷ هزار و ۹۷۲ نفر عضو ، ۶۰ درصد تعاونی‌ها در حوزه تولید فعالیت می کنند که تنها طی سال ۹۸ حدود ۱۱۰ هزار دلار صادرات کالا به کشورهای همسایه داشته اند”. این موفقیت ها نشان می دهد تعاونی‌ها، به عنوان محمل پیاده‌سازی اقتصاد مردمی و مشارکتی در هدایت نقدینگی و دارایی‌های مردمی به منظور کمک به ایجاد کسب و کارهای مولد، کارآفرینی و نیز بهبود معیشت و رفاه اجتماعی، جایگاه ارزنده ای داشته اند و وجود سیاست‌های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی، سیاست‌های کلی بخش تعاونی، سند توسعه بخش تعاون و ده‌ها سند سیاستی موجود در کشور نیز از حمایت همه‌جانبه کلیه حوزه ها از این بخش به جهت اهمیتش حکایت دارد، اصل بسیار مهمی که اگر به جدیت دنبال شود و در رأس حوزه های متولی قرار داشته باشد، بدون تردید می تواند تأثیر بسزایی در جهش تولید داشته باشد. با این وجود، آن چه از کارآفرینان و فعالان تعاونی ها شنیده می شود، بی مهری برخی حوزه هاست و سختگیری هایی که ناشی از برداشت های نادرست از قانون می باشد، موضوع بسیار مهمی که حتی در پیام رئیس جمهور به مناسبت هفته تعاون به آن اشاره شده و در حقیقت انتظار عالی ترین مقام اجرایی کشور از دستگاه های متولی است؛ “ از کلیه دستگاه‌های اجرایی انتظار دارم با تمام توان ضمن انجام تکالیف مقرر در اسناد مذکور، با وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی برای پیشبرد برنامه‌های مورد نظر به ویژه در ایجاد و توسعه نظام شفافیت و نوآوری در بخش تعاونی و بهبود حمایت‌ها و مشوق‌های مؤثر بر ایجاد و گسترش تعاونی‌ها و گسترش عضویت و سرمایه گذاری در تعاونی‌ها همکاری کرده و نهایت اهتمام خود را بکار گیرند…. از همه کنشگران حوزه تعاون می‌خواهم برای توسعه بیش از پیش فرهنگ تعاون و یاری یکدیگر، سهم و نقش تعاونی‌ها در توسعه اقتصادی کشور را بیش از پیش افزایش دهند”.
