چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴

بیرجند ، خسته از ناوگان حمل و نقل

مهدی آبادی – در این روزها که گرمای بی‌سابقه، ظهرهای بیرجند را به میدان نبردی برای صبر مردم بدل کرده، کمتر کسی هست که از تجربه رفت‌وآمد با اتوبوس‌ها و تاکسی‌های، خاطره‌ای نداشته باشد. حتی اگر خودروی شخصی داشته باشیم، کافیست سری به خیابان‌ها یا ایستگاه‌های شلوغ بزنیم یا گذری به خاطرات دوران دانشجویی و اوایل کارمان کنیم تا ببینیم ناوگان حمل و نقل عمومی شهر چه‌قدر فرسوده و ناتوان‌تر از دیروز، بار مردم را به دوش می‌کشد. حمل و نقل عمومی، همواره یکی از شریان‌های حیاتی هر شهر است؛ نبض عبور و مرور در شهرهای بزرگ و کوچک، به کیفیت و پویایی همین ناوگان گره خورده. اما سال‌هاست در بیرجند، این شریان با دستانی خالی و نفسی به شماره افتاده، و صدای لرزان موتورهای فرسوده‌اش زیر آفتاب تند، به گوش کسی نمی‌رسد. این روزها تعداد قابل توجهی از اتوبوس‌ها و تاکسی‌های بیرجند عمری بیش از ده یا حتی پانزده سال دارند. بسیاری‌شان کولر ندارند یا اگر هم داشته باشند، عملاً کار نمی‌کند و مردم در گرمای طاقت‌فرسا، سفرشان را با سختی و ناراحتی به پایان می‌برند. اگر نیم‌نگاهی به ظاهر بیشتر این وسایل نقلیه بیاندازیم، بدنه‌های زنگ‌زده، صندلی‌های ترک‌خورده و فضای پر از صدای جیرجیر، گویای قصه همه سال‌هایی است که این ماشین‌ها هر روز بی‌وقفه، شهر را دور زده‌اند. مشکل اما فقط ظاهر قصه نیست. فرسودگی و کسالی ناوگان حمل و نقل عمومی، به معنای کاهش ضریب ایمنی، افزایش احتمال خرابی‌های فنی، کیفیت پایین‌تر خدمات، و اختلال در برنامه‌های کاری و زندگی مردم است. نه‌تنها سلامت و امنیت جانی مردم به خطر می‌افتد، بلکه اعتمادشان هم به سیستم حمل و نقل، کم‌رنگ می‌شود. از سوی دیگر، افزایش هزینه‌های تعمیرات، مصرف سوخت بیشتر به واسطه پیری فنی ماشین‌ها و کاهش بهره‌وری، بار مالی سنگینی هم بر دوش شهرداری و شرکت‌های تعاونی تاکسی‌رانی می‌گذارد. این دور باطل ادامه دارد: مسافران ناراضی ، کم می‌شوند، درآمد راننده‌ها پایین می‌آید، سرمایه‌گذاری روی به‌روزرسانی ناوگان کمتر می‌شود و باز هم چرخه فرسودگی به پیش می‌رود. مردم بیرجند سؤال ساده‌ای دارند: چرا علی‌رغم شعارهای متعدد مسئولان، هنوز نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی شهر، حداقلی و کند شده است؟ مگر نه این‌که در بودجه‌های سالانه، اعتباری برای این منظور لحاظ می‌شود یا حداقل از عزم و جدیت دولت و شهرداری سخن گفته می‌شود؟ حتی اگر محدودیت‌های اقتصادی و تحریم‌ها را بپذیریم، چرا در جذب تسهیلات، مشارکت بخش خصوصی و حمایت از رانندگان در خرید یا اجاره خودروی نو، تأخیری جدی وجود دارد؟ در همین زمینه چندی پیش شهردار بیرجند، به روشنی و با شفافیت اعلام کرد که برای تکمیل و ارتقای ناوگان حمل و نقل درون‌شهری، شهر نیازمند ۱۶۴ دستگاه اتوبوس جدید است. سخنی که عمق بحران فعلی و فاصله کارکرد ناوگان کنونی با ظرفیت جمعیتی و توسعه شهری بیرجند را به خوبی نشان می‌دهد. این عدد، نه فقط یک مطالبه بلکه نیاز حداقلی برای آن است که شهروندان به حداقل‌های امکانات حمل و نقل دسترسی داشته باشند. گاه شنیده می‌شود که بروکراسی و محدودیت‌های مالی، شهرداری را در اقدام جدی ناتوان کرده. درست، اما آیا امکان ندارد طرح جایگزین یا حتی تنظیم مدل‌های نوین مشارکتی با بخش خصوصی و بانک‌ها، بخشی از این مشکل را جبران کند؟ چرا نهادهای متولی، به‌جای اصرار بر افزایش کرایه‌های تاکسی و اتوبوس، سراغ فرهنگ‌سازی و ایجاد جذابیت برای استفاده از حمل و نقل شهری نمی‌روند؟ وقتی امنیت، راحتی و سرعت ناوگان پایین باشد، مردم با اکراه سوار می‌شوند و ترجیح می‌دهند خودروی شخصی استفاده کنند یا برای مسیرهای نزدیک، پیاده بروند که خود این هم بار ترافیکی و مشکلات محیط زیستی می‌سازد. فرسودگی ناوگان حمل و نقل، تنها مشکل فنی و مدیریتی نیست؛ این مسئله نشانه خللی عمیق‌تر در نگاه توسعه‌ای شهر است. آیا بیرجند واقعاً می‌خواهد شهری پویا، امن و با کیفیت زندگی بالا برای ساکنانش باشد؟ اگر پاسخ مثبت است، چاره‌ای جز پرداخت جدی به این موضوع نیست. نیاز است شورایی ویژه با حضور نمایندگان مردم، فعالان اجتماعی، مسئولان شهری و حتی رانندگان، راهکارهای عملی پیشنهاد دهند و از لاک وعده و حرف خارج شوند. امروز وقت آن رسیده که مطالبه‌ای سراسری و هوشمندانه در شهر شکل گیرد. مطالبه‌ای که از رسانه‌ها تا محافل دانشگاهی، از هیئت‌های مذهبی تا مجالس محلی، همه آن را بازتاب دهند: “بیرجند به ناوگان حمل و نقل سالم و جوان نیاز دارد.” دیگر چه جای تعلل؟ بدون شک، اگر نگاه مسئولان و مدیران، واقع‌نگر و دلسوزانه باشد، می‌توانند ریشه‌های این فرسودگی را خشکانده و نفسی تازه در رگ‌های آشفته حمل و نقل این شهر بدمد. بیرجند لایق شهری پویاست؛ شهری که شهروندانش در مسیر روزمره، احساس امنیت، رضایت و امید داشته باشند. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 ارسال بفرمایید)

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

میر کلانی – مدیرکل راه و شهرسازی خراسان جنوبی، از پیشرفت قابل توجه پروژه راه‌سازی

بیشتر

چند سالی است که با آغاز دهه‌ پرشکوه محرم، بار دیگر بحث پیرامون نحوه برگزاری

بیشتر

معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار خراسان جنوبی با تأکید بر اینکه ساخت واحدهای سایت زعفرانیه

بیشتر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

فرم

فرم گزارش اشکال در سایت