کاری – کودکان کار، در طول حیات اجتماعی خویش، با مشکلات عدیده ای رو به رو می شوند. یکی از این مشکلات، موانع به وجود آمده در مسیر کسب دانش و تحصیلِ مهارت های زندگی آنها می باشد. کودکان کار، بیش از هر کودک یا شخص دیگری نیاز به تحصیل در مدارس را احساس خواهند کرد. دلیل عمده آن نیز، به وضعیت خانوادگی این کودکان باز می گردد. توانمندسازی کودکان کار راهکار و خدمتی است که می‌تواند مشکلات اجتماعی و اقتصادی این قشر از جامعه را تا حدود زیادی برطرف کند. امروزه اغلب کشورهای دنیا قوانینی برای محدودیت کار کودکان دارند ولی این قوانین لزوماً اجرا می‌شوند و کار کودکان همچنان به عنوان یک معضل اجتماعی در سطح جوامع وجود دارد. توانمند سازی کودکان کار موجب می شود تا حضور آنها از خیابان کم شده و بتوانند کودکی کنند.. در این خصوص با مدیرعامل موسسه خیریه مهر کویر خراسان جنوبی به گفتگو نشستم:
توانمندسازی و ارائه خدمات آموزشی برای کودکان کار و خانواده هایشان
زهره رضایی پور با بیان اینکه موسسه خیریه مهر کویر خراسان جنوبی به عنوان نهادی غیر دولتی و غیر انتفاعی از سال ۱۳۸۹ با مجوز رسمی و تحت نظارت اداره کل بهزیستی خراسان جنوبی شروع به کار کرد، اضافه کرد: هدف این مجموعه حمایت و توانمندسازی زنان سرپرست خانوار، زنان و دختران آسیب دیده، معلولان و کودکان در معرض آسیب به ویژه کودکان کار و خیابان می باشد که به طور رایگان از خدمات آموزشی و حمایتی موسسه بهره مند می شوند. وی با تاکید بر نقش موثر و فعال بهزیستی در کاهش آسیب های اجتماعی اضافه کرد: قطعا بهزیستی استان برای کاهش این آسیب اجتماعی قدم های موثری برداشته که می توان آن را به چشم در گوشه گوشه شهر بیرجند دید.
مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی با تاکید بر اهمیت کنترل و کاهش آسیبهای اجتماعی ناشی از حضور و کار کودکان در خیابان ادامه داد: توانمندسازی کودک کار و خانواده وی از اهداف این موسسه خیریه می باشد. رضایی پور یادآور شد: تمامی افرادی که تحت حمایت این موسسه قرار دارند از حمایت های تحصیلی، معیشتی، درمانی، آموزشی، فرهنگی، مسکن و لوازم ضروری که اعتبار و بودجه بهزیستی و خیرین مهیا می شود برخوردار می شوند. وی یادآور شد: هدف این مرکز ارتقای سلامت جسمی، اجتماعی، روانی، توانمندسازی کودک کار بویژه خانواده اش است.
کاهش آسیب اجتماعی با حمایت از کودکان کار
وی با تاکید بر ضرورت توانمندسازی کودکان کار در بستر خانواده، عنوان کرد: حمایت از کودکان کار و خانواده های آنها می‌تواند به کاهش آسیبهای اجتماعی منجر شود و رشد فکری و تربیت صحیح این گروه از کودکان را به دنبال داشته باشد.
رضایی پور با بیان اینکه کاهش ساعت حضور کودک در خیابان از طریق، آموزش و تامین برنامه های اوقات فراغت آنها امکان پذیر است، اضافه کرد: برنامه های کاهش آسیبهای ناشی از خطرات برای کودک در خیابان نیز توسط مددکاران و روانشنان مرکز محقق می شود. وی با اشاره به اینکه دغدغه تحکیم بنیان خانواده در کودکان کار از اهداف اساسی این مرکز می باشد، ادامه داد: در این راستا با برگزاری کارگاه آموزشی مهارتهای زندگی مانند ارتباط موثر بین فرزندان و والدین زمینه تحکیم بنیاد خانواده را فراهم می‌کنیم.
حمایت از کودکان کار تا سن ۱۸ سالگی
وی با تاکید بر اینکه کودکان کار تا سن ۱۸ سالگی توسط تیم تخصصی مرکز شامل مددکار اجتماعی و روانشناس حمایت می شوند، و پس از آن نیز از حمایتهای موسسه برخوردار خواهند بود، اظهار کرد: شناخت توانمندی کودکان و رشد استعدادهای آنها و بهره مندی ازفرصت ها و امکانات جامعه در رشد شخصیت این کودکان نقش موثری دارد. مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی با اشاره به آسیب ها و صدمات روانی و اجتماعی کودکان کار، اضافه کرد: ورزش، هنر موسیقی درمانی و برنامه های اوقات فراغت سالم برای بازپروری کودکان مهم و حیاتی می باشد که در این مرکز به آن پرداخته می شود.رضایی پور با اشاره به اینکه سازمانهای مختلفی از جمله شهرداری، آموزش و پرورش، صدا و سیما، فنی و حرفه ای برای کاهش این آسیب اجتماعی همکاری وتعامل دارند، ادامه داد: پرهیز از عملکرد جزیره ای و تاکید بر هم افزایی توان دستگاه های مجری از طریق اقدامات موثر می تواند کاهش حضور کودکان کار و سایر آسیب های اجتماعی را در پی داشته باشد.
رضایی پور خاطر نشان کرد: همچنین در راستای توانمند سازی مادرهای این کودکان به کارگاههای حرفه آموزی مثل خیاطی، آرایشگری و بافندی معرفی می شوند تا پس از حرفه آموزی در کنار خانواده کمک کننده معیشت خانواده باشند.
ساماندهی کودکان کار، خواسته به جای مردم از مسئولان
رضایی پور با اشاره به اینکه ساماندهی کودکان کار در راستای کاهش آسیب های اجتماعی یک ضرورت مهم و البته یک خواسته به جای مردمی است، ادامه داد: این مهم باید از سوی دستگاه های مسئول جدی تر گرفته شود تا شاهد کمرنگ شدن این معضل و پیامدهای آن در سطح جامعه باشیم. مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی با بیان اینکه در موسسه مهر کویر ابتدا کودکان کار شناسایی و جذب می شوند، اظهار کرد: سپس مصاحبه تشخیصی و مشاوره آنها توسط مددکاران و مشاوران برای توانمند سازی کودک و خانواده انجام می شود. وی خاطر نشان کرد: در این موسسه تیم تخصصی برای شناسایی و بررسی وضعیت اقتصادی و اجتماعی و توانمندسازی کودکان کار و خیابان برنامه ریزی می کند. وی عنوان کرد: انجام آزمایشات و معاینات غربالگری ، دندانپزشکی کودکان و خانواده هایشان نیز در این مرکز انجام می شود.
کودکان کار محروم از تحصیل
وی درباره تحصیل و آموزش کودکان کار نیز گفت: تحصیل حق همه کودکان سرزمین است و نباید از آموزش کودکان کار غفلت کرد، ادامه داد: باید فضای اجتماعی، اقتصادی و معیشتی برای خانواده‌ها به‌گونه‌ای باشد که کودک وارد دنیای کار نشود و بتواند کودکی کند. این شرایط باید از سوی دولت‌ها و نهادهای حمایتی انجام شود.مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی با اشاره به کودکان بازمانده یا محروم ازتحصیل ، ادامه داد: این کودکان شناسایی می شوند و با حمایت خیرین موسسه و سازمان بهزیستی و پیگیری مددکاران موسسه در چرخه تحصیل یا حرفه آموزی قرار می گیرند.
کسب رتبه های برتر درمسابقات ورزشی و فرهنگی توسط کودکان کار
مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی ادامه داد: کودکان با استعداد زمینه های فرهنگی و ورزشی زیر نظر تیم تخصصی استعداد یابی می شوند، وی یادآور شد: امسال ۸ نفر از کودکان کار این موسسه در مسابقات کاراته مقام استانی و کشوری بدست آورده و در تیرماه به به مسابقات کشوری در تهران اعزام شدند که ۴ نفر از آنها مدال های اول تا سوم را کسب کردند. وی خاطر نشان کرد: همچنین کودکانی در این مرکز داریم که حافظ قران هستند و در مسابقات فرهنگی شرکت کرده و توانستند که رتبه های خوبی کسب کنند . رضایی پور با اشاره به اینکه این کودکان باید کودکی کنند، ادامه داد: با توجه به علاقه این کودکان مسابقات محلات را برای کودکان و خانواده ها برگزار کردیم که کودکان با استعداد به مرحله استانی راه یافتند. به گفته وی همچنین برخی از این کودکان در مسابقات بوکس فعالیت دارند که حائز رتبه استانی شدند.
چگونه می توان موثراز کودکان کار حمایت کرد؟
مدیر موسسه مهر کویر با بیان اینکه نگاه ترحم آمیز و مجرمانه به کودکان کار غلط است، اضافه کرد: اکثریت کودکان مرکز دارای خانواده بوده و ۷۵ درصد انگیزه کار اینها برای کمک به تأمین معاش خانواده است. وی با بیان اینکه باید به کاهش آسیب در فضای خانواده کمک کرده و سطح آگاهی خانواده را افزایش دهیم، ادامه داد: لازم است مؤلفه‌های اجتماعی، روان شناختی و زیستی را هماهنگ و همزمان با هم رشد دهیم. وی با بیان اینکه پس از تماس همشهریان مددکاران بهزیستی در محل حاضر می شوند، خاطر نشان کرد: کودکی که مورد آزار قرار گرفته به مراکز مرتبط منتقل می شود و از خدمات تخصصی مددکاری بهره مند می شود.
تا حد امکان از کودکان کار خرید نکنید!
مدیرعامل موسسه مهر کویر خراسان جنوبی با تاکید بر اینکه تا حد امکان از خرید و دادن پول به کودکان کار پرهیز کنید، ادامه داد: آنها را به موسسات خیریه و بهزیستی برای توانمندسازی معرفی کنید. وی خاطر نشان کرد: هنگام برخورد با این کودکان به آنها میوه و خوراکی های مفید بدهید.
وی با اشاره به اینکه هم استانی های می توانند کودک آزاری را طریق اورژانس اجتماعی با خط تلفن ۱۲۳ اطلاع دهند اظهار کرد: مصادیق کودک‌آزاری کاملاً مشخص است و حتی قانون حمایت از کودکان و نوجوانان مجازاتی را برای افرادی در این زمینه اقدام می‌کنند در نظر گرفته است. وی عنوان کرد: خیرین و همشهریان می توانند کمک های اهدایی خود را به شماره کارت ۵۰۲۹۰۸۱۰۱۶۴۷۳۶۳۵ موسسه خیریه مهر کویر بانک توسعه تعاون واریز کنند و از این کودکان حمایت داشت باشند.
