هرم پور – شاید اگر این روزها و در این فضای کرونا زده مبهم، ماجرای «جوجه کُشی» پیش نمی آمد، قدری از اهمیت این مطالب کاسته می شد، شاید اگر کرونایی نبود که جهان را به قرنطینه ببرد تا زمین را سبک کند و کمی از بار سنگین ترددها و حجم انبوه دود و دمش بیاساید، گوش شنوایی برای همه این حرف ها وجود نمی داشت. حتم این بود که می باید این داستان غم انگیز ایجاد شود و قلب طیفی از مردم زخمی بردارد تا اگر قرار است از دوم اردیبهشت و روز جهانی «زمین پاک» بنویسم، سرسوزنی بیشتر قابل درک و فهم باشد. با یک آمار شروع می کنم؛ حدس می زنید جمعیت خراسان جنوبی حدود چهل سال قبل چقدر بوده؟ اگر همین جغرافیای امروز را برای همان زمان در نظر بگیریم، بر اساس آمار سرشماری ها، ۲۷۴ هزار نفر جمعیت داشته ایم. البته امروز بالغ بر ۷۶۹ هزار نفر جمعیت در استان زندگی می کنند و ناگفته پیداست که در این چهل سال، جمعیت استان چیزی حدود سه و نیم برابر شده است. ما با ۹۷ صدم درصد از جمعیت کل ایران، بیست و هشتمین استان کشور از نظر جمعیت هستیم، ولی سومین استان از نظر وسعتیم، یعنی ۹ درصد وسعت کشور را خراسان جنوبی به خود اختصاص داده است. تنوع زیست محیطی ما چطور است؟ حداقل ۲۵ درصد تنوع زیستی ایران در خراسان جنوبی زندگی می کنند. بد نیست این را هم بدانید که از بیست سال پیش تا به حال میانگین دمای استان حدود شش صدم درجه افزایش یافته و این یعنی دامنه ای وسیع از تغییرات محیط زیستی مهم. حتماً غم انگیز است، اما بد نیست این را بدانید که در یک بازه زمانی منتهی به سال ۱۳۹۳، تعداد ۱۶۷۳ روستا یعنی چیزی معادل ۴۷ درصد روستاهای استان به دلیل خشکسالی خالی از سکنه شده اند و همین حالا هم در بیش از ۵۰ درصد روستاهای بالای ۲۰ خانوار خراسان جنوبی با تنش آبی مواجه هستیم. این مشکلات باعث شده طی ماه های اخیر مسئولان در کمال ناباوری اعلام کنند ۸۰ درصد تنوع ژنی وحوش استان مثل جبیر، آهو، قوچ، میش، کَل و بز، از بین رفته و یا در آستانه نابودی هستند! این را هم حتماً می دانید که ۸۰ درصد منابع طبیعی جهان توسط فقط بیست درصد ساکنان زمین مصرف می شود و روزانه در سراسر جهان بیش از صد و پنجاه گونه گیاهی و جانوری نابود می شوند. پیش بینی هم می شود که تا سی سال آینده، هفتصد و پنجاه میلیون هکتار از جنگل های جهان در معرض نابودی قرار گیرند. این را هم اضافه کنم که ما جزئی از این دنیای در حال تغییر و نابودی زیست محیطی هستیم؛ همان دنیایی که این چنین تیشه برگرفته ایم که به ریشه اش بزنیم! هر چند میانگین آمار تولید ۴۰۰ گرم زباله توسط هر شهروند خراسان جنوبی در مقایسه با آمار کشوری که ۶۰۰ گرم توسط هر شهروند است، خراسان جنوبی را استانی تمیز نشان می دهد اما آمار می گوید میانگین تولید زباله توسط هر شهروند بیرجندی بین ۵۵۰ تا ۶۰۰ گرم در روز است و این درحالیست که در بیرجند روزانه بیش از ۱۰۰ و گاهی تا ۱۲۰ تُن زباله در روز تولید می شود! اجازه دهید به ابتدای صحبت برگردیم. دوباره تأکید می کنم؛ امروز دوم اردیبهشت روز زمین پاک است. راستی کدام زمین پاک؟ زمین پاکی مانده است؟ ما هم مثل بسیاری از هموطنان دیگر، در استانی زندگی می کنیم که متأثر از فضای جهانی، بحث بازیافت زباله ها، کمبودهای غذایی به دلیل مخاطرات زیست محیطی، تغییر اقلیم، خشکسالی های دو دهه، هجوم ریزگردها، پیشروی کویر و آلوده شدن منابع آبی به دلایل مختلف برایمان بسیار مهم و سرنوشت ساز شده اند. هر چند بر اساس آمار بین ۳۱ استان، با ۳۶ درصد، دارای رتبه سوم سومین استان در بیشترین نرخ تورم کشور هستیم، اما مدیریت ترددهای مان، مدیریت تولید زباله های مان، مدیریت آب مصرفی مان، مدیریت منابع طبیعی و داشته های طبیعی مان، مدیریت آب ها و سفره های زیرزمینی مان، مهربان تر بودن مان با طبیعت و حیوانات، مدیریت فرهنگ مان و حمایت های مان از قانون های خوب در این زمینه،اصلاً خرج خاصی ندارد که نگران هزینه هایش باشیم یا به تورم ربطی داشته باشند و مخاطره دخل و خرجش را داشته باشیم. برای داشتن زمین پاک، باید از فکرهای پاک، اندیشه های پاک، تفکرات پاک و البته خانه های پاک شروع کنیم. روز زمین پاک، یک بهانه است. همه ما، به ویژه سمن های زیست محیطی، فعالان دوستدار طبعیت، عاشقان زمین و همه دلسوزان، امروز وقت بگذاریم و بیشتر به این بهانه خوب، فکر کنیم. به زمین پاک و نسل پاک فردایی که از ما مطالبه تحویل یک زمین پاک را خواهد داشت. (لطفا نظر و پیشنهاد خود در رابطه با یادداشت های روزنامه را به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال فرمایید)