بیابان جهانی لوت گنجینه‌ای از عجایب است که فصل دیدن زیبایی‌های آن فرارسیده و با فروکش کردن تب کرونا و انجام واکسیناسیون، اکنون کویرنشینان چشم امید به حضور دوباره گردشگران برای رونق اقتصاد محلی خود دوخته‌اند.هرچند هیچ ندارد و صاف و پاک است اما در دل آن جذابیت‌هایی نهفته است که شاید نتوان سال‌های سال هم به آن دست یافت.کویر تا چشم کار می‌کند وسیع است و پرستاره، سکوتی است پر از هیاهو، دشت‌های نامحدود با رنگ طبیعت. روزها و شب‌هایی به طور کامل مخالف، روزها آتش باران و شب‌ها خنک. آفتاب کویر می‌سوزاند و مهتاب آن تو را تا بی‌نهایت آسمان صمیمی و صادق می‌برد.اینجا گرچه چشمه‌ای روان نیست اما در پس این چهره خشک، آبی به زلالی شبنم پنهان است. از زیبایی‌های کویر هر آنچه گفته شود باز هم قطره‌ای در مقابل اقیانوسی بیکران است.
نخستین اثر طبیعی
کویر لوت به عنوان نخستین اثر طبیعی ایران ۲۷ تیر سال ۹۵ ازسوی کمیته جهانی یونسکو در کانون توجهات جهانی قرار گرفت.کویر لوت با مساحتی در حدود ۱۷۵ هزار کیلومتر مربع ، در شمال شرقی استان کرمان قرار دارد و در میان سه استان خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان و کرمان گسترده شده و حدود ۱۰ درصد وسعت کشور را دربر گرفته است.سابقه تمدنی بیش از ۵ هزار سال در حاشیه کویر لوت و کشف حدود سه‌هزار اثر تاریخی از این منطقه در نوع خود بی‌نظیر است که از جمله این کشفیات می‌توان به درفش پنج هزار ساله شهداد اشاره کرد که قدیمی‌ترین درفش جهان محسوب می‌شود.این کویر به عنوان گرم‌ترین نقطه زمین شناخته می‌شودبه طوری که در سال ۲۰۰۵ با دمای ۷۰.۷ درجه سانتی‌گراد، رکورد گرم‌ترین دما در تمام زمین را از آن خود کرد. کویر لوت به سه واحد جغرافیایی لوت شمالی، مرکزی که کلوت‌ها و تپه‌های ماسه‌ای در آن قرار دارد و لوت جنوبی که غنی‌ترین پوشش گیاهی این کویر را دارد، تقسیم می‌شود. اما قسمت اعظم این کویر ۱۷۵ هزار کیلو متر مربعی در نواحی شرق ایران در خراسان جنوبی قرار می گیرد.
گرم ترین نقطه زمین
این منطقه ضمن دارا بودن شرایط جغرافیایی خاص که از آن میان می توان به گرم ترین نقطه زمین در سال های مختلف اشاره کرد واجد جذابیت های خاص زمین شناسی است که گاهی در دنیا منحصر به فرد بوده و به ندرت مورد شناسائی و اکتشاف قرار گرفته است.همین که کرونا این ویروس منحوس در دنیا همه گیر شد گردشگران و طبیعت گردان داخلی و خارجی هم کمتر بار سفر بسته و راهی این گنجینه عجایب جهانی شدند .هر سال قبل از این اپیدمی فصل پاییز و زمستان، بهار گردشگری کویرجهانی لوت بود اما طی دو سال گذشته این دریای خاکی گسترده کمتر طبیعت گرد و توریستی را به خود دیده است و همین کم شدن مسافران کویر سبب شده تا کویرنشینان که همه امید و رزق و روزی آنان همین مسافران کویرنورد بودند ناامید شوند و همه امیدشان به رخت بربستن این ویروس منحوس از دنیا باشد تا دوباره رونق و رزق به این کویر خشک به واسطه حضور طبیعت دوستان جهانگرد داخلی و خارجی برگردد.
حضور گردشگران صفر شد
زهرا رضایی ملکوتی» مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در خراسان جنوبی گفت: از زمانی که کرونا ویروس در جهان همه گیر شد حضور گردشگران و طبیعت گردان خارجی نیز در این جاذبه جهانی به صفر رسید و فقط تعداد اندکی گردشگر داخلی آن هم در قالب تور به سیر و سیاحت در بیابان جهانی لوت می پردازند. وی با بیان این که قبل از ثبت این اثر طبیعی در فهرست آثار جهانی ، زیرساخت های مورد نیاز برای گردشگران خارجی و داخلی در پایگاه دهسلم نهبندان مانند خانه های بومگردی، کمپ، مهمانسرا و… فراهم بوده است ،افزود: همچنین حضور گردشگران خارجی و داخلی در این جاذبه طبیعی جهانی به واسطه خدمات رسانی خانه های بومگردی ممر درآمدی نیز برای کویرنشینان دهسلم نهبندان بوده است.به گفته وی اما در این دوسالی که کرونا همه گیر شده اقتصاد کویرنشینان که از این طریق امرار معاش می کردند و بیشتر هم صنایع دستی آن ها را گردشگران و مسافران کویر می خریدند به مخاطره افتاده است.
بهار گردشگری کویر
به گفته وی با فروکش کردن اپیدمی کرونا امسال و در بهار گردشگری کویر شاهد حضور تورهای گردشگردی در بیابان جهانی لوت هستیم که امید است با حضور گردشگران دوباره رونق اقتصادی به سرمایه گذاران محلی یا همان کویرنشینان هم برگردد. مدیر پایگاه میراث جهانی بیابان لوت در خراسان جنوبی به برنامه های آینده در زمینه توسعه و رونق این پایگاه و افزودن بر زیرساخت های آن اشاره کرد و ادامه داد: به رونق گردشگری در این جاذبه جهانی به طور حتم بر تعداد خانه های بومگردی و دیگر زیرساخت های مورد نیاز افزوده خواهد شد.
یک خواسته از طبیعت گردان
رضایی ملکوتی بر این نکته هم تاکید کرد که به طور حتم گردشگردان و طبیعت دوستانی که قصد حضور در این بیابان جهانی را دارند در قالب تور در این جاذبه گردشگری حضور یابند چرا که در قالب تورهای با مجوز میراث فرهنگی امنیت آن ها تامین شده است. وی به اقدام بسیار خوبی که به منظور شناسایی قابلیت ها و ناشناخته های بیابان جهانی لوت انجام شده اشاره کرد و گفت: این اقدام بررسی فلور های یا همان گیاهان بیابان لوت است که در خراسان جنوبی و دو استان دیگر یعنی کرمان و سیستان و بلوچستان نیز این طرح مطالعاتی انجام و پرونده آن به تهران ارسال شده است. مدیرپایگاه بیابان جهانی لوت در خراسان جنوبی با بیان این که بر روی دیگر قابلیت های بیابان مانند زمین شناسی، امنیت گردشگران و… هم مطالعات علمی انجام شده است، افزود: اما این مطالعات به صورت بانک اطلاعاتی در نیامده است تا مورد استفاده طبیعت گردان و گردشگردان کویر قرار گیرد. رضایی ملکوتی ادامه داد: طرح مطالعاتی جانوران بیابان جهانی لوت هم با انجام شدن کارهای اولیه آن در دستور کار است.وی با اشاره به این که دو سالی ست اعتباری برای پایگاه جهانی لوت تخصیص نیافته است ابراز امیدواری کرد: در پایان سال ۱۴۰۰ منابع اعتباری برای مرمت، حفاظت و توسعه و گسترش زیرساخت های این جاذبه جهانی اختصاص یابد تا بتوان برنامه ها چیده و تدوین شده را عملیاتی کرد.
شکار شهاب سنگ
علیرضاعابدی محقق زمین شناس هم گفت: یکی از فعالان اکتشاف معدنی در خراسان جنوبی به همراه گروهی از علاقه مندان منطقه طی ادوار گذشته دستاورد های بسیاری در کویر لوت داشته که اولین هدف آن ها در شناسایی لوت شکار شهاب سنگ ها بوده است.وی افزود: شهاب سنگ ها قطعات و اجرام آسمانی هستند که از مسیر جو وارد کره زمین شده و در صورت سالم ماندن در سطح زمین یافت می شوند.این اجرام به دلیل غلظت بالای جو بیشتردر اثر اصطکاک ذوب و نابود شده اما به ندرت قدرت عبور داشته یا به سطح زمین سقوط می کنند.محقق زمین‌شناس ادامه داد: همچنین قسمت اعظم شهاب سنگ های شناخته شده دارای عمری کمتر از ۵۰ هزار سال هستند زیرا در صورت افزایش قدمت به تدریج در فرآیند های زمین شناسی دچار فرسودگی می‌شوند.وی بیان کرد: علاوه بر این بارش شهاب سنگ در تمام کره خاکی یکسان است و اینکه حدود ۶۵درصد آن ها در قطب و ۳۰درصد در کویر ها شناسایی شده فقط به دلیل امکان تشخیص آن ها از سنگ های اطراف است.به گفته وی بنابراین وجود کویر لوت و این ویژگی منحصر به فرد،آن را به عنوان بزرگترین قابلیت شکار شهاب سنگ مطرح می کند.
حیات دایناسورها
به گفته این محقق زمین شناس از دیگر قابلیت های های کویر لوت ساختارهای زمین شناسی رسوبی و وجود سنگ هایی با سن ۶۵ تا ۲۴۰ میلیون سال است که قدمت آنها به همان دوران حیات دایناسور ها برمی‌گردد.عابدی ادامه داد: وجود ساختار های سنگی مؤید وجود این حیوانات عظیم الجثه بوده و شناسائی رد پای این حیوانات توسط پژوهشگران کویر حضور آنان در این منطقه را محرز و بنابراین شکار و شناسائی فسیل های آنان را محتمل می کند.
شناسایی آلاباستر
وی شناسایی آلاباستر یارخام های گچی را از دیگر جذابیت های کویر لوت دانست و گفت: آب و هوای دیرین این منطقه شرایط تشکیل این کانسار های خاص را فراهم آورده است(آلاباستر همان توده های گچی است که به دلیل نرمی بسیار در ساخت انواع مصنوعات گچی مورد استفاده قرار می گیرد). عابدی وجود کهربا را به دلیل الگوی مشخص اکتشافی آن که ارتباط تنگاتنگ آن را با شرایط پوشش جنگلی دوران های قدیم زمین شناسی منطقه بیان کرد و ادامه داد: کهربا که همان شیره درخت کاج است و اولین بار در سواحل کشورهای اسکاندیناوی شناسایی و استخراج شده در دوران های قدیم در این منطقه از ایران نیز وجود داشته است که پیدا کردن قطعه کوچکی حاوی فسیل مارمولک توسط وی از دلایل محکم امکان شناسایی این گونه ذی قیمت در شرق ایران است. وی با حدود ۳۰ سال فعالیت مستمر معدنی و طبیعت گردی در شرق ایران معتقد است مناطق شرق ایران با دارا بودن ۱۰ درصدکویر های کشور و دارا بودن اختلاطی از تمام انواع سنگ های آذرین،رسوبی ودگرگونی با سنین مختلف زمین شناسی(از پرکامبرین تا عهد حاضر) و تاثیرپذیری از تمام دوران های کوه زائی و کانی زائی،… ذخیره ای ارزشمند از جذابیت های منحصر است که ضمن دارا بودن پتانسیل های اقتصادی،قابلیت های بسیاری در بحث ژئو توریسم(زمین شناسی و زمین گردی هم دارد.
