مهدی آبادی – تابستان داغ چمدانش را بست تا جایش را به فصل رنگ ها بدهد و همه ما چشم انتظار آغاز بارش های پاییزی در شهر و دیارمان هستیم. کم کم ابرهای تیره، مهمان آسمان شهرمان می شوند و باز باران، سر و روی شهر و روستای مان را خواهد شست . امسال پیش بینی های هواشناسی به ما می گوید که بارش های بیش از نرمالی را تجربه می کنیم. بارش هایی که هرچند نمی تواند مرهمی بر این همه سال خشکسالی در خراسان جنوبی باشد اما برای کشاورزان استان نوید سالی بهتر را می دهد . تغییر اقلیم و اثرات منفی آن، به ویژه برای استانهای آسیب دیده یا آسیب پذیری مثل خراسان جنوبی بسیار جدیست که نمونه آن بارش های رگباری در سال های اخیر است. چند روز پیش بود که خبری از مدیرکل هواشناسی استان منتشر شد که در آن به صراحت بیان شده بود؛ “ امسال انتظار بارندگی‌های خیلی خوبی در کشور داریم که این بارندگی‌ها در استان هم با مقدار کمتری اتفاق خواهد افتاد و انتظار می‌رود این بارندگی‌ها نسبت به میان مدت و بلند مدت در استان در حد نرمال و بیش از حد نرمال باشد”. طبق گفته آقای خندان رو از نیمه آبان تا نیمه آذر برای حاجی آباد، شمال درمیان و بیرجند انتظار بارندگی ۱۰ تا ۲۰ میلیمتر بیشتر از حد نرمال و برای طبس نرمال و سایر شهرستان‌ها ۵ تا ۱۰ میلیمتر بیشتر از حد نرمال را داریم و همچنین از نیمه آذر تا نیمه دی اغلب شهرستان‌ها ۵ تا ۱۰ میلیمتر بارندگی‌ها بیشتر از حد نرمال را دارند و از نیمه دی تا نیمه بهمن برای حاجی آباد، قاین، بیرجند و سربیشه بارندگی ۱۰ تا ۲۰ میلیمتر بیشتر از حد نرمال و سایر مناطق ۵ تا ۱۰ میلیمتر بیشتر از حالت نرمال را انتظار داریم. این خبر خوشحال کننده و دلگرم کننده است اما نگرانی هایی نیز به دنبال خودش به همراه دارد. در چند سال خیر بارندگی های استان باعث خسارت های زیادی به زیرساخت های شهری شده که برای نمونه می توان به سیل های بهاری و تابستانی سال ۱۳۹۹ و سیل خسارت آور دی ماه ۱۴۰۰ سه قلعه سرایان اشاره کرد. این خسارت ها به گفته بسیاری از کارشناسان به علت ساختار غیر اصولی در معماری و شهرسازی بوده است که باعث چنین مشکلاتی گردیده است . حال این سوال پیش می آید که در بارندگی های پیشرو پیش بینی های لازم انجام شده یا باز باید شاهد چنین اتفاق هایی باشیم؟ در سیل بهاری سال ۱۳۹۹ شهردار وقت نبود اعتبارات کافی را عامل زیرآب رفتن قسمتی از شهر بیرجند می دانست. خسارت های این سیل به حدی بود که چند ماه بعد مدیرکل وقت مدیریت بحران استانداری از افزایش ۵ برابری اعتبارات پیشگیری از سیلاب در استان صحبت کرد. اعتباراتی که نتوانست از خسارت های بعدی سیل در سال های بعد جلوگیری کند. فقط برای نمونه به بارش های بهاری اردیبهشت سال ۱۴۰۰ اشاره می کنم که باز هم مدیرکل وقت بحران استانداری از خسارت ۱۷۴ میلیاردی صحبت کرده بود. هرچند که به گفته بسیاری از کارشناسان ماهیت سیل های پاییزی خسارت آفرین نیستند اما فرض کنیم که بارش های پاییزی که شروع شده است از پیش بینی اولیه فراتر رود، آیا امسال نیز باید از خسارت های میلیاردی سیل صحبت کنیم؟ احتیاط شرط عقل است. مرکز استان به دلیل قرارگیری در دره بین دو کوه و همچنین وضعیت توپوگرافی آن و تخریب مراتع و پوشش گیاهی و همچنین ساخت‌وساز بی رویه و کاهش سطوح قابل نفوذ و باران‌های موسمی در چند سال اخیر بیش از گذشته در خطر وقوع سیل قرار گرفته است. بنابراین نیاز است که به این مقوله توجه بیشتری کنیم. نیاز است که هشدارهای لازم به شهرها و روستاها استان داده شود و همه دستگاه ها قبل از بارندگی های شدید آماده باش باشند. با این شرایط به نظر می رسد هشدارها و تذکرات لازم اعلام و به طور زیرساختی به وضعیت شهرها توجه کنیم تا انشالله پاییز پر برکت و کم خسارتی را شاهد باشیم.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۵۶۶۵۷۸۲ اعلام یا ارسال بفرمایید)