مهدی آبادی – بیرجند، این شهر کویری که سال‌ها با خشکی و خاکستر بادهای بیابانی دست و پنجه نرم کرده، امروز در قلب خود نقطه‌ای تازه برای تنفس پیدا کرده است. باغی که نه‌تنها مساحت عظیم ۱۱ هزار متر مربعی و اعتباری بالغ بر ۱۹۰ میلیارد تومان را در کارنامه‌اش دارد، بلکه روح تازه‌ای به کالبد شهری ما دمیده است. در روزهایی که کمبود سرانه فضای سبز و محدودیت‌های اقلیمی اغلب بهانه‌ای می‌شد برای توقف طرح‌های بزرگ، شهرداری بیرجند اراده‌ای برای خلق این مجموعه نشان دادند. بزرگ‌ترین باغ شهری شرق کشور عنوانی نیست که به‌راحتی بر سینه مجموعه‌ای بنشیند. آنچه امروز در این نقطه از شهر شکل گرفته، حاصل سال‌ها کوشش، هماهنگی، تملک اراضی و برنامه‌ریزی دقیق است. ۴۲ گونه گیاهی متنوع، نورپردازی مدرن با ۲۴ برج نوری و ۴۵۰ پایه چراغ چمنی، نصب ۱۲ سردیس از مفاخر شهر بیرجند و مسجد زیبای شهید رئیسی تنها بخشی از جلوه‌های این کار بزرگ است. مجموعه‌ای که در نگاه اول، هارمونی و انسجام چشم‌نوازی دارد و در بطن خود روایتگر یک همت جمعی است. این باغ فقط یک فضای سبز معمولی نیست؛ محصول یک نگاه جامع به نیاز شهروندان است. پارکینگ اختصاصی آن نخستین نمونه در میان بوستان‌های شهری بیرجند محسوب می‌شود که نشان‌دهنده پیش‌بینی‌های دقیق در مسیر رفاه مردم است. در دل فضای آن امکانات متنوعی برای تمام گروه‌های سنی دیده می‌شود؛ افزون بر این، مساحت گسترده این باغ ظرفیت برگزاری مراسمات و همایش‌های مردمی را داراست. شهروندان بیرجند سال‌هاست حسرت داشتن چنین مکانی را برای جشن‌های عمومی به دل داشته‌اند. حالا این امکان نه‌تنها فراهم شده، بلکه در ابعادی بزرگ و استاندارد در اختیار مردم قرار گرفته است. اما در کنار این موضوع در چند روز گذشته نقدهایی نسبت افتتاح این پروژه مطرح شد که باید گفت، هیچ پروژه‌ای بدون نقد نیست و این باغ هم مستثنی نیست. برخی شهروندان معتقدند که این فضا می‌توانست بخش فرهنگی منسجم‌تری داشته باشد، از جمله سالن‌های مجهز، پاتوق‌های فرهنگی یا حتی نگارخانه‌های دائمی. البته باید پذیرفت که هیچ پروژه‌ای از روز نخست نمی‌تواند تمامی انتظارات را برآورده کند. یک مجموعه شهری زنده است؛ با گذر زمان و تعامل با مردم، عناصر و قابلیت‌های جدید به آن افزوده می‌شود. می‌توان در آینده، با توجه به وسعت این باغ، المان‌های هنری و امکانات نوین فرهنگی به آن اضافه کرد. از سوی دیگر، بحث ترافیک میدان ابوذر پس از افتتاح این مجموعه به یک دغدغه جدی تبدیل شده است. حجم بالای مراجعه‌کنندگان در روزهای نخست نشان داد که این مسئله نیازمند راهکارهای فوری و میان‌مدت است. پیش‌بینی مسیرهای جایگزین، مدیریت پارکینگ و توسعه حمل‌ونقل عمومی می‌تواند از بروز بحران‌های ترافیکی در این محور جلوگیری کند. مراسم آغاز بهره‌برداری از باغ شهرداری بیرجند، خود به یک رویداد به‌یادماندنی تبدیل شد. کنسرت رایگانی که در حاشیه این افتتاح برگزار شد، صحنه‌های زیبایی از شادی و نشاط را به خیابان‌ها و دل مردم آورد. استقبال گسترده شهروندان، حضور خانواده‌ها و شور و هیجان جمعیت، گواهی است بر این‌که جامعه ما تشنه برنامه‌های شاد و همگرایانه است. این تصمیم هوشمندانه شهرداری نقطه روشنی در کارنامه مراسم‌های شهری بود و باید آن را به‌عنوان الگویی برای سایر مناسبت‌ها مورد توجه قرار داد. اگر به شهر از منظر زیرساخت‌های فرهنگی و رفاهی بنگریم، متوجه می‌شویم که طی سال‌های اخیر روند مثبتی آغاز شده است. روزگاری بیرجند حتی یک سالن اجتماعات استاندارد نداشت، سپس با ساخت فرهنگسرا گام نخست برداشته شد. امروز شاهد وجود یک سالن استاندارد برای مراسمات کشوری هستیم. افزون بر این در چند ماه گذشته یک مجموعه آبی نیز به همت س.پ.ا.ه عزیز استان و پیگیری های س.رد.ا.ر. مهدوی فر.ما.نده محترم آن یک مجموعه بزرگ آبی در مرکز استان پس از سال ها انتظار به بهره برداری رسید. اکنون هم با افتتاح باغ شهرداری یکی دیگر از نیازهای اساسی شهر برآورده شده است. ارزش‌گذاری بر این اقدامات به معنای حمایت بی‌چون و چرا نیست، اما باید اذعان کرد که چنین رویکردی نگاه شهر را به آینده امیدوارتر می‌کند. وقتی تجربه‌های موفق تکثیر شوند، پروژه‌های بعدی با کیفیت برتر و جزئیات کامل‌تر شکل خواهند گرفت. نقدهای سازنده می‌توانند این مسیر را اصلاح کنند، نه متوقف. باغ شهرداری بیرجند صرفاً یک پروژه عمرانی نیست؛ نمادی از امکان تغییر حتی در محدودیت‌های اقلیمی و مالی است. باید صراحتا بگویم که مرکز استان به این پروژه های شاخص نیاز دارد و باید پروژه های بزرگی مثل احداث تقاطع غیر همسطح نیز در مطالبه قرار بگیرد. در پایان باید گفت این مجموعه فرصتی است برای بازتعریف رابطه شهروندان با فضای عمومی، جایی که نسل‌های مختلف می‌توانند گرد هم بیایند، لحظات خوش بسازند و از طبیعت بهره‌مند شوند. شاید امروز برخی ظرفیت‌ها و امکانات فرهنگی مدنظر شهروندان در این باغ دیده نشود، اما درختان این مجموعه و ایده‌های آن هر دو قابلیت رشد دارند. همان‌طور که درختی کوچک روزی به سایه‌ای گسترده بدل می‌شود، این باغ نیز می‌تواند با ایده‌ها و سرمایه‌گذاری‌های بعدی به مجموعه‌ای کامل و چندمنظوره بدل گردد. حمایت از نگاه توسعه‌گرا، تشویق ایده‌های نو و تداوم ارتباط بین مردم و مدیران شهری تضمینی است برای آن‌که فردای بیرجند سبزتر، شادتر و سرزنده‌تر از امروز باشد. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09155665782 ارسال بفرمایید)