تغییر اقلیم و اثرات منفی آن، به ویژه برای استانهای آسیب دیده یا آسیب پذیری مثل خراسان جنوبی بسیار جدیست. احتمالاً شما هم مثل من این روزها زیاد شنیده اید در بعضی از مناطق استان، در این فصل که مهرماه و آغاز برگ ریزان پاییزی و خنکی هواست، بعضی درخت های میوه، دوباره فصل به فصل شده اند وبرگ و گل داده اند، بعضی از قنات ها در همین یکی دو ماهه، یا خشک شده اند یا به یکباره میزان آب دهی آنها نصف شده و احتمالاً مثل من شنیده اید که بعضی از روستانشین ها گفته اند کسب و کار کشاورزی برایشان دیگر صرفه اقتصادی ندارد و در حال مهاجرت به شهرها هستند! مصاحبه اخیر مدیرعامل محترم شرکت آب منطقه ای استان را هم حتماً مطالعه فرمودید که گفته بودند تا این لحظه فقط 12.94 درصد ظرفیت سدهای استان آب دارد. یادم هست ایشان در مصاحبه مرداد ماه از ذخیره ی 17.99 درصدی مخازن سدهای استان صحبت کرده بودند. فقط مقایسه ی همین دو رقم آمار، حکایت از قرار گرفتن ما در آستانه ی یک رویداد تلخ دیگر دارد: تداوم مقایسه ی همین دو رقم آمار، حکایت از قرار گرفتن ما در آستانه ی یک رویداد تلخ دیگر دارد: تداوم تکرار ماجرای خشکسالی های رنج آور، آن هم برای استانی که بخش مهمی از ظرفیت های سرمایه گذاری، اشتغال، ثروت و درآمدهای سرانه، مباحث اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی و حتی امنیتی آن، وابستگی تام و تمام به حوزه کشاورزی دارد. نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال 1395 نشان می دهد نرخ خالص مهاجرت در استان ما 31%- است و ما جزء استانهای مهاجر فرست کشور هستیم. همین آمار می گویند که نرخ خالص مهاجرت استان ما در مقایسه با سایر استانها در رتبه ی سیزدهم است، یعنی زمینه های بسیار آماده ای برای افزایش آمار مهاجرت های استانی هم داریم. این روزها حتماً شما هم مثل من این جمله را خیلی با خودتان تکرار می کنید:« اگر امسال هم بارانی نبارد چکار کنیم؟» متأسفانه در اولین نگاه، پاسخ همگی ما تقریباً یکسان است و به خودمان و به دیگران اینطور می گوییم که «اصلاً مگر ما در مقابل قهر طبیعت و این رخداد درد آفرین، کاری هم می توانیم بکنیم؟ » واقعیت این است که اگر امسال هم بارانی نبارد، مشکلات استان عملاً چند برابر می شوند، بخش مهمی از اعتبارات تخصیص یافته که می توانند در مسیرهای توسعه ای مناسب تر بیفتند می باید به سمت مقوله های حمایتی یا به سوی جبران خسارت های ناشی از خشکسالی سوق داده شوند، قطعاً با کاهش محصولات کشاورزی و کاهش سرمایه های اقتصادی استان و همچنین کاهش میانگین درآمدهای خانوارها به ویژه خانوارهای روستایی مواجه خواهیم شد، بخش مهمی از مزیت های رقابت پذیری خود را از دست خواهیم داد، اشتغال در حوزه کشاورزی و حوزه های مرتبط با آن دچار تنش خواهد شد، بخش مهمی از زنجیره های عرضه و فروش محصولات کشاورزی در سطوح ملی و جهانی را از دست خواهیم داد، غنای خاکی و سرزمینی استان دچار مشکل شده و احتمالاً دنباله ای از مشکلات وابسته مثل فرونشست زمین، خالی شدن روستاها، افزایش مهاجرت به حاشیه شهرها و ایجاد مشاغل کاذب و به هم خوردن تعادل های فرهنگی و اجتماعی را شاهد خواهیم بود، به عبارتی با مرگ کشاورزی، اقتصاد ما کاملاً زمین گیر خواهد، و حتی احتمال اینکه نزاع های قبیله ای و روستا با روستا و شهر با شهر افزایش پیدا کنند هم وجود خواهد داشت. پیش بینی های هواشناسی تقریباً برای امسال هم سال آبی سختی را گزارش می کنند. در مناطقی از دنیا، بخش مهمی از مشکلات خشکسالی را با استفاده از فن آوری های جدید پشت سرگذاشته یا مدیریت کرده اند. وقتی با این همه فریاد رسانه ها، طرح هایی مثل باروری ابرها در استان به هر دلیل زمینه ی اجرا نمی یابند یا اعتبارات و بودجه ها، کفاف جبران مشکلات این زلزله ی خاموش را نمی کنند، احساس می کنم وقت آن رسیده باشد در کنار استقبال از حضور سرمایه گذاران بخش های اقتصادی جهان از کشورهای مختلف در استان(که در برخی موارد هم بدون نتایج خوشایند و مورد انتظار، انجام و به پایان می رسند) راه را برای حضور صاحب نظران و اساتید و فن آوران و مجریان ملی و جهانی طرح های مقابله با خشکسالی به استان باز کنیم. نمایندگان محترم استان در مجلس و همه ی مطالبه گران و رسانه های دلسوز و همه آنهایی که تریبون دارند یادشان باشند که اگر امسال هم بارانی نبارد، خراسان جنوبی با فصل جدیدی از مشکلات تلنبار شده مواجه خواهد شد که جبران هر کدامش شاید به قدِ سالها عمر یک نسل، طولانی شود.
(لطفاً نظرات خود درباره این سرمقاله را از طریق 09304943831 یا صفحه اینستاگرامی @s.hossein.harampoor.m اعلام یا ارسال بفرمایید)
