مهدی آبادی – امنیت مناطق مرزی، اگرچه همواره موضوعی حساس برای دولت‌ها بوده، امروزه به دلیل تحولات ژئوپلیتیک منطقه‌ای و جهانی، اهمیتی دوچندان یافته است. استان خراسان جنوبی با مرز طولانی خود با افغانستان‌، نه فقط یک نقطه برای حفاظت مرزهای ملی، بلکه یک کریدور مهم تبادلات اقتصادی، فرهنگی و حتی امنیتی محسوب می‌شود. به همین دلیل، هر تصمیم دولت برای کنترل و مدیریت مرزها، تاثیر مستقیم بر معیشت، آرامش و کیفیت زندگی مردم این خطه دارد. مسائلی مانند قاچاق کالا و سوخت، ورود اتباع غیرمجاز و بازار غیررسمی کالاها، امنیت را به صورت محسوس تحت تاثیر قرار داده و توان رقابت مردم منطقه را با اقتصاد رسمی کشور کاهش می‌دهد.اما نگاه جدید دولت و مدیریت استان به این تهدیدها، متفاوت‌تر از سال‌های گذشته است. بر این اساس، صرفاً با سیاست‌های محدودکننده و انتظامی نمی‌توان مشکلات را حل کرد؛ بلکه لازم است ‌ابعاد اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ماجرا نیز دیده شود. بازدیدهای منظم و هدفمند استاندار، نه فقط در سطحی تبلیغاتی، بلکه ابزاری برای احصا و انتقال واقعیات و مشکلات مرزنشینان به سطح تصمیم‌گیری است. حضور مستقیم مسئولان در پاسگاه‌های مرزی، شنیدن دغدغه‌های مرزبانان و بررسی مشکلات روستاهای مرزی، پیامی روشن به مردم دارد: « امینت مرزهای استان اولویت مسئولان است.» از سوی دیگر، افزایش اعتبارات ویژه مناطق مرزی در زمینه حمل و نقل، آب‌رسانی، بهداشت و آموزش، تقویت شبکه‌های ارتباطی (از جمله اینترنت و مخابرات)، نقش تعیین‌کننده‌ای در بازگشت امید به این مناطق ایفا می‌کند… همچنین توسعه بازارچه‌های مرزی و حمایت از مشاغل خرد و خانگی، بهبود وضعیت معیشتی مرزنشینان را سرعت بخشیده است. توجه به زنان کارآفرین و جوانان روستاها برای ایجاد فضای تولیدی و صادراتی، از دیگر برنامه‌های محوری مدیریت استان به شمار می‌آید. یکی از نکات برجسته اقدام استاندار خراسان جنوبی، تمرکز بر دیپلماسی اقتصادی فعال با کشور افغانستان است. در شرایطی که نوسانات ارزی و تهدیدات بازار غیررسمی در کمین اقتصاد استان نشسته، گسترش تعاملات تجاری با همسایگان، فرصت صادرات محصولات محلی، فرش، زعفران و صنایع معدنی را دو چندان کرده است. برگزاری جلسات مشترک مرزی با مقامات افغانستانی، پیگیری بازگشایی گذرگاه‌های جدید، تلاش برای کاهش تعرفه‌های صادراتی و ایجاد بستر ورود سرمایه‌گذاران، از جمله گام‌هایی است که امید را به روستاها و شهرهای مرزی بازگردانده است.حل مشکلات مرزی زمانی به نتیجه می‌رسد که نهادهای مختلف استان اعم از امنیتی، انتظامی، اقتصادی و اجتماعی به صورت هم‌افزا و مشارکتی عمل کنند. در همین راستا، تشکیل ستادهای هماهنگی توسعه مرز، راه‌اندازی پروژه‌های مشترک با سپاه و مرزبانی، و مشارکت فعال شوراها و دهیاران مرزی، بستر اجرایی این اقدامات را تقویت کرده‌اند. استفاده از ظرفیت‌های بومی و نیروهای محلی، همچنین ارتباط نزدیک دستگاه‌ها با دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی استان برای خلق راهکارهای نوآورانه، از جمله نکاتی است که آینده این بخش از کشور را روشن‌تر ترسیم می‌کند. در نهایت، باید پذیرفت که امنیت پایدار مرزها، نه با نگاه صرف امنیتی بلکه با توسعه همه‌جانبه و تقویت معیشت مرزنشینان، محقق خواهد شد. آنچه این روزها در خراسان جنوبی توسط استاندار و مدیران استان پیگیری می‌شود، نماد «امنیت هوشمند» است؛ امنیتی که در سایه توسعه اقتصادی و تعامل مردمی، فرصت‌های جدیدی را برای استان و حتی کشور رقم خواهد زد. آینده خراسان جنوبی، در گرو تقویت این رویکرد و تداوم توجه دولت به صدای مردمی است که سال‌ها در سایه بی‌مهری کالبد استان مانده بودند؛ امروز اما امید بیش از همیشه در دل مرزنشینان زنده شده است.