بهروزی فر – “اینُو نُونُون نَعنَیِی نَنِی اینُونِه”، سخت است خواندنش اما آنها که این چند واژه را در کنار هم به درستی تلفظ کرده و خواندند، خوب می دانند که این یک عبارت اصیل محلی است، از شمار همان عبارت ها و واژگانی که این روزها به فراموشی سپرده شده و کمتر به کار می روند. “ اُو دَر خُونِه گِلوُکِه”،” اُشپُوشُونِینُو مَنیژِه خانُم مُونِه”، “اَز کَلوُخ هَم جَرَقِیِه بِجَستِه”، “اوُنجِه اُشتُر تُوو شیشه مُکُنَن”، “خُونِی برّه یکه مَآیه که سَر بُرّه” و… شاهد مثال های فراوان دیگری که روزی رنگ و لعاب مکالمه های روزانه بوده و به حرف های عامیانه و عادی، وزن می داده اند و غنا می بخشید اند و این روزها کمتر از آنها یاد می شود. اصطلاحاتی که در بالا عنوان شد، جان مایه لهجه شیرین مردم این منطقه است، میراثی که سینه به سینه از پیشینیان به زمان حال رسیده و در نسل ما به واسطه کم توجهی ها مورد بی مهری واقع شد. بدون تردید یکی از مهمترین مؤلفه ها و فاکتورهایی که به کلام وزن می دهد و سخن را دلنشین تر می کند، استفاده از همین عبارت ها و مَتَل و مثَل ها در کنار ابیاتی از شاعران ملی و حتی محلی است، چیزی که امروزه کمتر شاهدش هستیم و قطع به یقین ادامه این روند فعلی، به فراموشی هر چه بیشتر لهجه ما خواهد انجامید. این موضوع شاید در ظاهر اتفاق خارق العاده و تلخی به نظر نرسد اما واقعیت این است که لهجه ها حاوی فرهنگ، هویت، اصالت و تاریخ مردم یک منطقه هستند و به تنهایی نقشی مؤثر در انتقال فرهنگ، آداب و رسوم دارند و فراموشی آنها به همین اندازه می تواند آسیب زا باشد. کارشناسان مسایل اجتماعی بر این باورند که؛ فراموشی دانش بومی، کاهش تنوع زبانی، اختلال در پیوندهای اجتماعی، افول هویت فرهنگی، کاهش حس تعلق‌خاطر فرهنگی و ملی،تضعیف ارتباطات اجتماعی، کاهش دایره لغات هر زبان و… تنها بخشی از خسارت هایی است که فراموشی لهجه ها به زبان فارسی وارد می کند. به راستی چه کسی مسئول وقوع چنین اتفاقی است؟! خانواده ها؟! آموزش و پرورش؟! دانشگاه ها؟! دستگاه های فرهنگی؟! شورای فرهنگ عمومی؟! یا… واقعیت این است که همه آنهایی که به صحبت کردن بچه ها به زبان معیار اصرار دارند، در هر حوزه و رده ای در این ماجرا سهیم و دخیل می باشند. ای کاش کسی احساس مسئولیت کرده و به این موضوع ورودی جسورانه داشت نمونه اش را طی همین چند وقت اخیر داشته ایم، با یک دستور ویژه و مصوبه ای که در جلسات برنامه ریزی گذشت، اِلِمان یا نماد تمام اسامی شهرهای استان که به صورت انگلیسی در ورودی شهرها نصب شده بود، در راستای پاسداشت زبان مادری، به شکل فارسی طراحی و اجرا شد. احیای لهجه ها هم دستوری ویژه می خواهد، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، فرهنگستان زبان و ادب فارسی، شوراهای فرهنگ عمومی و دیگر حوزه های مرتبط، هر کدام به سهم خود بایستی احساس مسئولیت کنند و با تدابیری ارزنده مانع از افول بیشتر این ارزش شوند. (لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)
دادرس مقدم – پیرمرد بشرویه ایی با بخشش فیش حج خود به جبهه مقاومت از
