هرم پور- داشته های فرهنگی، داشته های اجتماعی، داشته های معنوی و ارزشی، و همه ی آنچه در یک منطقه، شهرستان و استان، مجموعه ای منحصر به فرد و اختصاصی و بومی را برای مردم آن منطقه می سازند مورد احترام هستند و هیچ کس حق ندارد به هر نحوی، این داشته ها و ارزش های پیرامونی آن را تحقیر کند، به استهزاء بگیرد و با آن شوخی کند. مردم به بعضی از این داشته ها حساسیت ویژه تری دارند و به بعضی از آنها، حساسیت کمتری. اما مهم، آن است که همگی برای آن ارزش قائل باشیم و چارچوب های صیانتی برای آنها در نظر بگیریم. متأسفانه یکی از عادت های نامناسب در استان ما، بی تفاوتی نسبت به چنین داشته هاییست. ما در خراسان جنوبی به به دلایل جامعه شناسی و تاریخی مختلفی که جای بحث آن اینجا نیست، هم خیلی سریع تحت تأثیر فرهنگ های بیرونی قرار می گیریم و هم در میان مدت دچار یک نوع هضم شدگی فرهنگی در پاره ای موارد می شویم. این تحت تأثیر قرار گرفتن، همیشه هم بد نیست. اما وقتی به قیمت از دست دادن ارزش های فرهنگی و تاریخی و اجتماعی و بومی منطقه تمام شود، نه تنها بد است بلکه یک فاجعه تمام عیار است. این روزها رادار ذهنی و فکری همه ی ما فضای مجازی استان را لحظه به لحظه رصد می کند. تقریباً و متأسفانه همگی از لحظه ی برخاستن از خواب، در محل کار، پشت میز اداره، موقع رانندگی، در حال استراحت در خانه ها، موقع تماشای فیلم، در محضر دوستان، در یک میهمانی چند نفره و دوباره به وقت خوب، مدام سرهایمان در گوشی ها فرو رفته و بدون اختیار و بدون انتخاب، صدها داده ی محتوایی از انواع خوب و بدش را به ذهن های بیچاره مان وارد می کنیم. و تأسف بیشتر اینکه، چه بخواهیم و چه نخواهیم ، به شدت تحت تأثیر قرار می گیریم. رنج بی پایان، عدم تسلط بسیاری از ما به فضای مجازی و فقدان توانمندی ما در تولید محتوای خوب است. لذا صرفاً یا مصرف کننده هستیم و یا محتواهایی بسیار سطحی و بر اساس سلیقه های لحظه ای را تولید و به اشتراک می گذاریم. جمع مردم ما که از مشکلات اقتصادی خسته شده اند و به دنبال ثانیه هایی فارغ شدن از هجمه ی این مشکلات هستند، بدون تفکر و تأمل، می بینند، می خندند، تحسین می کنند و می روند. غافل از اینکه چه اتفاقی افتاده است. اخیراً در بعضی از محتواهای تولید شده در استان شاهد سه موضوع بسیار مهم و تأسف برانگیز هستم؛ به مسخره گرفتن لهجه ها. به استهزاء گرفتن برخی از خوراکی ها و غذاها. و متأسفانه بازی و شوخی با لباس ها و نوع پوشش های محلی. چند روز قبل چند کلیپ و ویدیوی کوتاه را که در استان تولید شده بود و در آن غذاها، لهجه ها و نوع پوشش مردم را به مسخره گرفته بودند برای یکی از دوستان در یک اداره کل مرتبط با مباحث فرهنگی ارسال و تأکید کردم یکی از مهم ترین وظایف شما صیانت از ارزش های اجتماعی و فرهنگی استان است. چرا اجازه می دهید بعضی از شهروندان ناآگاه و حتی متأسفانه بعضی از چهره ها و گروههای مثلاً فرهنگی و طنز فعال در استان اقدام به تهیه و انتشار چنین محتواهایی بکنند؟ ایشان ضمن قبول این آسیب تأکید کرد «ما هیچ ابزار قانونی برای برخورد نداریم و لاجرم اگر شکایتی هست باید از طریق مراجع محترم انتظامی و قضایی پیگیری شود.» گفتم: «آن دستگاهی که نتواند از چنین آسیب هایی علیه فرهنگ بومی استان جلوگیری کند به درد لای جرز دیوار می خورد. همان بهتر که اصلاً شما دستگاههای متولی نباشید و ادعایی هم نداشته باشید.» این روزها هر کدام از ما شهروندان استان خراسان جنوبی به مناسبت های مختلف شاهد انتشار چنین محتواهایی بوده ایم. بعض از عزیزان با نگاه دلسوزانه و بعضی مثلاً به بهانه طنز اقدام به تولید و انتشار آنها می کنند. اما چه ضرورتی دارد فرهنگ، لهجه، عادت ها، آداب، رسوم، غذاها، و پوشش نیاکان و اجدادمان را به مسخره بگیریم و با برجسته کردن و نمایش تک بُعدی از آنها، بنشینیم و به تمسخر داشته های فرهنگی مان بخندیم؟ چه لذتی از به تمسخر گرفتن آنها می بریم؟ چه آرامشی از القای احساس خجالت نسبت به این داشته های فرهنگی به ما دست می دهد؟ آیا ما این روزها در جامعه استانی خراسان جنوبی، با پدیده ی نوظهور یک سادیسم اجتماعی یا مازوخیسم (خودآزاری) فرهنگی روبرو هستیم یا با یک ناآگاهی، نادانی و غفلت محض؟ به کجا می رویم؟ به کجا ما و فرهنگ منطقه را می برند؟ نمی دانیم و نمی دانیم که نمی دانیم؟ یا می دانیم و عُرضه ی صیانت و نگهداری فرهنگ و آداب و رسوم خودمان را نداریم؟ هرچه هست، بسیاری از ما، در یک خلسه طولانی به خواب رفته ایم. همگی در برابر فردا مسئولیم؛ بعضی کمتر و بعضی بسیار بسیار بیشتر. شاید مهم ترین نقش را خود ما مردم و شهروندان هم استانی داشته باشیم که به محض مشاهده چنین غفلت هایی، تذکر بدهیم و محتوا و عوامل و عناصر تولید کننده اش را پس بزنیم.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال بفرمایید)