جم – ارگ کلاه فرنگی یکی از مهمترین نماد های شهر بیرجند است.این ساختمان در گذشته به نام‌های دیگری همچون ارگ حسام الدوله، قصر بی بی عروس و ارگ سرکار نیز خوانده می‌شد و زمان ساخت آن به دوره قاجار برمیگردد. حالا اما این ارگ زیبا داخل فرمانداری قرار گرفته و آنچنان که باید به عنوان یک اثر تاریخی ، دیده نمی شود.این ارگ به تازگی با دیواری از محوطه فرمانداری جدا و باعث شد فضای باغ از این سازه تاریخی جدا بیافتد.اتفاقی که جلوه و زیبایی این میراث تاریخی را کم کرده و این سوال را ایجاد کرد که نکند ساختمان فرمانداری بر ارگ ارجعیت دارد! موضوعی که در سفر چند روز پیش وزیر میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی نیز مورد بررسی قرار گرفت.سفر وزیر در عین حال که کوتاه بود اما برخی مشکلات را در حوزه میراث فرهنگی مرکز استان به خوبی روشن کرد.بازدید وزیر از ارگ کلاه فرنگی و دیدن ویژگی های این سازه به نام و زیبای استان بخشی از ان بود که با توصیه هایی هم همراه شد.فعالان گردشگری استان در جلسات با وزیر از ظرفیت مغفول مانده بافت گردشگری بیرجند سخن گفتند و حتی استاندار خراسان جنوبی نیز در سخنان خود به این مهم تاکید داشت.در مرکز استان چند موضوع در حوزه میراث فرهنگی و گردشگری وجود دارد که باید به آن توجه داشت.اولین مسئله قطعا تعیین تکلیف ارگ کلاه فرنگی و مشخص شدن وضعیت آن به عنوان اثر تاریخی به نام و مشهور بیرجند است.مسئله دوم توجه به بافت تاریخی بیرجند در محدوده خیابان های منتظری ، مطهری و شهدا و جمهوری است.بافت تاریخی بیرجند طبق نقل قول هایی به یکدیگر متصل اند.به طوری که طبق افسانه ها ارگ کلاه فرنگی به دژ مستحکم شهر یعنی قلعه بیرجند و حتی ارگ بهارستان و مدرسه شوکتیه راه زیرزمینی دارد.مسئله ای که خود نشان می دهد این اثار به هم مربوط بوده و باید در کنار هم دیده شوند.مدرسه شوکتیه در اختیار میراث نیست و بدتر از آن ارگ بهارستان است که در مقابل چشم مردم هر روز آب شد و هنوز هم دعوا بر سر مالکیت آن پایانی ندارد.اشاره به جا و مهم استاندار در خصوص باغ اکبریه و اهمیت مالکیت میراث فرهنگی بر آن نیز موضوعی است که باید به جد دنبال کرد. استاندار خراسان جنوبی در جلسه با وزیر خواستار توجه جدی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در حوزه زیر ساخت های گردشگری استان شد و گفت: «باغ اکبریه و رحیم آباد باید از بنیاد مستضعفان به میراث فرهنگی منتقل شود.» قناعت همچنین با بیان اینکه بخشی از باغ رحیم آباد هم در اختیار بنیاد مستضعفان است که باید جهت انتقال پیگیری شود، ادامه داد: «از رئیس جمهوری و معاون اول می خواهیم باغ های اکبریه و رحیم آباد تعیین تکلیف شوند.» اینکه باغ اکبریه از دست میراث فرهنگی استان خارج نشده و همچنان بتوان روی آن حساب کرد و مانند سایر میراث مرکز استان به دست این و آن نیافتد ، همت مضاعفی می خواهد که به نظر میرسد با تاکید استاندار و نظر مثبت عموم مردم ، شدنی است.این موارد البته بخشی از مسائل مربوط به میراث فرهنگی شهر بیرجند است.اما کیست که نداند میراث شهر در سایه برخی ناهماهنگی ها ، خاک میخورد و آنهمه خانه های تاریخی ، معماری های دقیق ، آب انبارها و … از دید بسیاری از شهروندان بیرجند هم دور مانده است! چه رسد به گردشگرانی که چندروزه بخواهند بیرجند را ببینند! مطمینا تا زمانی که خودمان میراث فرهنگی و تاریخی مرکز استان را جدی نگیریم ، حرف زدن از توسعه با کمک صنعت گردشگری و … در حد حرف های زیبا باقی می مانند.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۱۵۵۶۶۵۷۸۲ اعلام یا ارسال بفرمایید)