بهروزی فر- خراسان جنوبی یا همان عسلویه معدنی شرق، خاستگاه کانی هایی است که اغلب در کمتر جایی شاهد مثال و نمونه دارند. زغال سنگ، منیزیت، گرانیت، طلا، مس و…. ظرفیت های بی نظیری هستند که هر کدام به تنهایی می توانند، زمینه اشتغال و تولید فراوانی را فراهم کنند و در کنار دیگر پیشران ها همچون کشاورزی، مرز، گردشگری و صنایع دستی، مسیرهای رسیدن استان به توسعه را هموارتر سازند و حتی شتاب ببخشند. اکتشاف پهنه های جدید، توجه به معادن موجود، فرآوری کانی ها، ایجاد صنایع معدنی و… از مهمترین قواعدی است که برای تحقق آن، حتی باید پیش هر سرمایه گذار معتبر دارای تخصص، تجربه و توان مالی، گردن خم کرد و به هر ترفندی او را به آمدن و سرمایه گذاری ترغیب نمود. معدن در حقیقت یک فرصت و به صورت توأمان تهدیدی جدی برای استان به شمار می رود، فرصت از این لحاظ که می تواند با بهره برداری درست به ایجاد اشتغال و درآمدزایی بینجامد و برای خراسان جنوبی، آمد! داشته باشد اما چرا تهدید؟! خراسان جنوبی به جهت همجواری با کویر، اقلیم خاص، کم بارشی، آب ناکافی، خشکسالی های پی در پی و… خاکی مستعد فرسایش دارد، پدیده نامیمونی که تبعات سنگینی همچون بروز ریزگردها را سبب می شود و از همین قِبَل تاکنون مشکلات زیادی را برای استان به همراه داشته، به نوعی که به گواه اطلاعاتی که در جلسه تودیع و معارفه مدیران کل حفاظت محیط زیست ارائه شد، خراسان جنوبی، استانی پیشرو و در صدر در زمینه بروز ریزگرد و گرد و غبار است. شاهد مثال این مسئله هم تعدد و تکرار روزهای آلوده تابستان گذشته است.
معضل بسیار بزرگی که طی چند وقت اخیر به مطالبه جدی مردم و رسانه ها تبدیل شده و ارائه راهکارهایی برای مهار آن را از حوزه‌های مختلف طلب کرده اند. متولیان امر، توسعه نهالکاری را بهترین راه حل برای جلوگیری از فرسایش خاک و مهار ریزگردها عنوان می کنند و در همین زمینه هم اقدامات درخوری طی چند سال اخیر در دستور کار اداره کل منابع طبیعی قرار گرفته که نمونه اش را همین چند وقت پیش در نهبندان دیدیم و شنیدیم که غرس هزاران اصله درخت به نیابت از شهدای این شهرستان، امسال کلید خورده و با جدیت ادامه دارد. این اقدام و کارهای مشابه آن در شرایطی که هزینه نهالکاری در هر هکتار، در سال اول کشت برابر ۷۸ میلیون ریال است و این نهال ها طی ۲ سال مراقبت، آبیاری، حفاظت و البته قرق نیاز دارند که هزینه ای معادل ۱۰۰ میلیون ریال به مجموعه تحمیل می کند و به عبارتی اجرای یک هکتار نهالکاری با ۲سال مراقبت هزینه ای برابر ۱۷۸ میلیون ریال به همراه دارد، بسیار پرهزینه است و بالطبع پر کردن جای نهال هایی که به هر دلیل آسیب می بینند، قطعاً اعتباراتی هنگفت تر می طلبد . این نکته حائز اهمیت هم لازم به ذکر است که نهالکاری ها با توجه به قرق ۳ تا ۵ ساله ابتدای کشت،بعد از آزادسازی، افزایش تقریباً ۱۵۰ کیلوگرمی تولید علوفه در هر هکتار را سبب می شوند. بر اساس ارزیابی های صورت گرفته؛ اراضی نهالکاری شده در ۳- ۴ سال اولیه تا حدود ۳۰ درصد و در سال های بعد با توسعه و زادآوری گونه های موجود، ۵۰ تا ۱۰۰ درصد از فرسایش آبی و بادی جلوگیری می کنند. فرسایش خاک که به جهت بروز سیلاب یا باد و یا تخریب زمین حادث می گردد، خسارت های بسیار زیادی به همراه دارد که گاه قابل محاسبه نیست. با همه این تفاسیر و با لحاظ این نکته که وجب به وجب خاک این دیار، ذخیره گاه کانی های کم نظیری است که باید با اکتشاف و جستجو شناسایی شده، با کَند و کاو و تخریب به بهره برداری برسند، به نظر شما چطور می توان کار را به گونه ای پیش برد که نه به گونه های گیاهی آسیبی وارد شود و نه به بهره برداری از معادن، خدشه ای وارد آید؟! پاسخ، تدبیر متولیان امر است که باید این نکته را مدنظر داشته باشند که قیمت کاشت و نگهداشت یک اصله نهال در منطقه ای کم آب مثل خراسان جنوبی، چندین برابر استان های پرآب و پربارش است و نباید حتی به قیمت توسعه از طریق احیای معادن، تیشه به ریشه عوامل مؤثر بر سلامت مردم، هوا و زمین زد.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷ اعلام یا ارسال بفرمایید)
یعقوبی – ورودی شهر بیرجند به مناسبت هفته زمین پاک با تلاش دانشجویان پاکسازی شد.
