هرم پور – هفته قبل، هفته بسیار پربرکتی برای استان ما بود. پس از ماهها چشم انتظاری و پس از حدود دو سالِ سخت و طاقت فرسای خشک، درهای برکت آسمان باز شد و با کمترین خسارت، باران و برف های بسیار خوبی آمد و کامِ تشنه و چشمِ به آسمان دوخته شده ی مردم دیار خراسان جنوبی را ، سیراب و روشن کرد. ساعت ها و روزهای متوالی ریختن باران و برف، به جاری شدن میلیون ها لیتر آب در نهرها، روان آب ها، مسیل ها و سیلاب های مناطق مختلف استان منجر شد و با بخشش رطوبتی تازه به زمین و آسمان، زمینه را برای کم فروشی و بُخل ابرها بست و بستر مناسبی برای ریزش های جوی مطلوب احتمالی در هفته های آینده فراهم آورد. هنوز پیش بینی یا پیشگویی کردن و خبر از سالی مناسب برای کشاورزی استان دادن، خیلی زود و شاید غیرممکن باشد. در میانه ی همه ی این شادی های بی پایان از التفات خدا به مردم عزیز شهرها و به ویژه روستاهای ما در خراسان جنوبی، مثل همیشه غم و رنج و افسوسی مضاعف به سراغ بسیاری از ما آمد و همین شد که باز برای هزارمین بار از خودمان و از مسئولین پرسیدیم: «برای مدیریت این میلیون ها لیتر هدیه خدا به زمین های تشنه ی این دیار، چه کردیم و چه کردید؟» با بعضی از کارشناسان دلسوز و متخصصین دغدغه مند در استان که صحبت می کنید و پای درد دل هایشان که می نشینید، می بینید حرفهایشان نغز و کاربردی و پر از محتواست. همه ی دلسوزی هایشان را در این جمله ها خلاصه می کنند که راه برای استان واجب، راه آهن برای استان واجب، انتقال آب از عمان و نقشه برداری های معدنی و طرح های عمرانی ویژه در استان و دهها تصمیم مهم دیگر برای خراسان جنوبی واجب. اما واجب تر از همه ی اینها که به حیات این استان و تداوم و بقای زندگی در آن مربوط است، مدیریتِ داشته های فعلی استان و نگهداشت این داشته ها با تدبیر و مدیریت درست است. یکی از این داشته های بسیار مهم، آبهای استان است و یکی از مهم ترین تصمیم ها و مطالبات، مدیریت روان آب ها، سیلاب ها و نزولات آسمانی در ماههای پربارش در استان است. اینجاست که از دو واژه مهم یعنی آبخیزداری و آبخوان داری یاد می کنند و معتقدند با سرمایه گذاری روی این دو مقوله در خراسان جنوبی، می توان بسیاری از مشکلات را حل و در بعضی از مناطق، تحول واقعی در زمینه مدیریت خشکسالی ایجاد کرد. کارشناسان می گویند که آبخیزداری و آبخوان‌داری با ارائه راهکارهای پیشگیرانه کنترل و بهره‌برداری از رواناب‌ها و سیلاب‌ها می‌تواند با جلوگیری و کاهش خسارات سیل، تهدید این نعمت الهی را به فرصت تبدیل کرده و کشور را در دوره‌های خشکسالی با کمترین تنش ناشی از کمی نزولات جوی روبرو کند.  آنها با بیان این مطلب که ۳۰ درصد از بارش‌های کشور برای ۷۰ درصد از مساحت آن بوده و ۷۵ درصد در زمان‌های غیرکشاورزی و عدم نیازآبی رخ می‌دهد تأکید می کنند که سدسازی که ما در این سالها این همه روی آن مانور می دهیم و به بعضی از فعالیت های ویژه مان در استان در این خصوص افتخار می کنیم، تنها بخش کوچکی از مجموعه فعالیت‌های آبخیزداری است. آنها می گویند که آبخیزداری در واقع ارمغان تولید امن آب، کاهش فرسایش خاک حاصل‌خیر، کاهش سیلاب و حافظ منابع آب و خاک برای نسل‌های آینده است  و کاهش خسارات سیل از طریق ذخیره‌ی آب حاصل در آبخوان‌ها، افزایش میزان آب‌های زیر زمینی، جلوگیری از پایین رفتن سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش هزینه‌های پمپاژ و پیشگیری از نفوذ آب‌های شور به سفره‌های آب زیرزمینی بخشی از اهداف آبخوان داری است. آقای «ابوذر تاجری» خبرنگار خوب نهبندانی چند روز قبل در گزارش خود از بارندگی های نهبندان درکنار روان آبی ایستاده بود و اعلام می کرد: « ۶۰ درصد این بارندگی ها به مدد طرح های آبخیزداری و آبخوان داری در نهبندان، مدیریت می شوند.»  ای کاش در همه ی نقاط استان شاهد خبرهای اینچنینی باشیم. آقای استاندار محترم! فرمانداران عزیز! نمایندگان دلسوز استان! با کمال احترام خدمت شما عارضم که ؛ دستگاههای متولی با استفاده از نگاه کارشناسی متخصصانی که فرزندان دغدغه مند خاک همین استانند، طرح های بسیار خوبی برای مدیریت این روان آب ها و سیلاب ها دارند. اما نیازمند کمی توجه بیشتر، مقداری فاصله گرفتن از سایر طرح های شعاری و اولویت دادن به طرح های مهم تر در حوزه ی مدیریت نزولات جوی استان، و تزریق اعتبار و افزایش دلگرمی های مدیریتی هستند. حیف است بعد از این با هر بارش دل انگیز، رنجی به رنج هایمان اضافه شود و باز با خود بگویم: «خدا می گوید، بفرمایید. این هم هدیه من به شما. اما ما چه تدبیری برای مدیریت این همه آب داریم؟». ما رسانه ای ها، مردم عزیز ما، و متخصصین امر ، این مطالبه را از شما دارند. این مطالبه، مهم هست اما به هیچ وجه رؤیایی نیست. به یقین، می توانید و می توانیم و می شود.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود را درباره این سرمقاله به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال بفرمایید)