بهروزی فر- مجلس شورای ملی ایران در سال ۱۳۳۴ به تصویب قانون تشکیل سازمانی رأی دادند که با سرمایه گذاری و در حقیقت حق عضویت کارکنان یک مجموعه واحد شکل گرفت و در کمتر از نیم قرن به یکی از بزرگترین هلدینگ های اقتصادی کشور و حتی دنیا تبدیل شد . این سازمان، همان تعاونی کادر نیروهای مسلح است که به اختصار اتکا نامیده می شود و توانست به مرور زمان، با اثبات توان و عملکرد مطلوب خود، نظر مساعد حوزه های تصمیم گیر را برای یک تغییر بزرگ جلب نماید، به این ترتیب که وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، پیشنهاد ارائه «لایحه الحاق سازمان تعاونی کادر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران (اتکا) به فهرست نهادها و مؤسسات عمومی غیردولتی» را در خردادماه ۱۳۸۹ در جلسه هیئت دولت به تصویب رساند، در متن این لایحه آمده‌ بود؛ “نظر به اینکه سازمان تعاونی کادر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران (اتکا) به موجب قانون تشکیل سازمان تعاونی مصرف کادر نیروهای انتظامی مصوب ۱۳۴۴ تأسیس گردیده است و هدف از تشکیل سازمان یادشده تمرکززدایی و کاهش تصدی و تقلیل هزینه‌ها از طریق افزایش مشارکت عمومی می باشد، همچنین نظر به ضرورت تعیین تکلیف ماهیت حقوقی سازمان مذکور، این لایحه برای طی مراحل قانونی تقدیم می شود”.این لایحه که به نوعی تبدیل شدن این مجموعه به یک نهاد اقتصادی غیردولتی بود، بعد از کش و قوس های فراوان در شهریور ماه ۱۳۹۵ با دریافت تأییدیه های شورای نگهبان، به طور رسمی در فهرست مصوبات مجلس شورای اسلامی قرار گرفت. امروزه سازمان اتکا به جهت مدیریت درست، برنامه ریزی جامع، همراهی اعضا و تدبیر تصمیم گیران اصلی توانسته با  ۶۶ سال سابقه فعالیت در حوزه های اقتصادی، مالی، بازرگانی خارجی، صنعتی، کشاورزی، دامپروری، فروشگاهی و توزیع کالا به یکی ازبزرگترین هلدینگ های اقتصادی کشور تبدیل شود. این سازمان با بهره گیری از نیروهای متخصص و نیز شبکه های هوشمند نرم افزاری و سخت افزاری، در زمینه تأمین ، تولید و توزیع خدمات و همچنین مدیریت سرمایه و کسب و کارهای مالی و اقتصادی پیشتاز است، به گونه ای که بزرگترین شبکه توزیع کالاهای مصرفی در بازار داخلی و بین المللی و جزء ۵۰ شرکت برتر ایران به شمار می رود. بهینه سازی سبد دارایی ها، افزایش بهره وری از ظرفیت ها و توانمندی های موجود به همراه مدیریت مناسب زنجیره ارزش، ارتقاء کیفیت، رضایتمندی مشتریان، ارائه خدمات خرسند ساز و مورد اعتماد، هوشمند سازی شبکه تأمین و توزیع، ازجمله شاخص های ارزش آفرین این سازمان است. فعالیت های عمده این سازمان در بخش های بازرگانی، کشاورزی، دامپروری،باغبانی، محصولات ارگانیک، فروشگاه‌های زنجیره ای، روغنکشی و تصفیه روغن‌های خوراکی، صنایع غذایی و تبدیلی، صنایع قند و شکر، لوازم خانگی و الکترونیک، پنبه، نساجی، توزیع و پخش مویرگی و سرمایه گذاری بورس می باشد. شرکت تعاونی یا همان سازمان اتکا در حالی به این موفقیت ها در حوزه دولتی و غیردولتی دست یافته که همزمان با بسیاری از تعاونی های مجموعه های دولتی و غیر دولتی دیگر و حتی بعد از آنها پایه ریزی و تأسیس شده است. شرکت هایی همچون تعاونی های روستایی، عشایری، کارکنان دولت، فرهنگیان، مسکن، مصرف و… و موارد متعدد در بخش خصوصی و با مشارکت و حضور اعضای حقیقی که هیچ کدام نتوانستند موفقیت های آن چنانه ای را رقم بزنند و حتی در افزایش سرمایه های اعضای شان نیز تغییر محسوسی حاصل نشد. بر اساس یک تعریف جامع؛ شرکت تعاونی، از مشارکت عده‌ای از افرادی هم‌صنف یا با نسبت مشابه برای دستیابی به منافع مشترک ایجاد می شود، درحقیقت این افراد با کمک هم برای تهیه مسکن، خرید مایحتاج یا کسب اعتبار و وام، تعاونی شکل داده ، سرمایه معینی را وارد گود می کنند و دسته‌جمعی مشکل را حل می‌نمایند. در واقع اعضای این شرکت در کنار یکدیگر، جمعیتی کوچک را پدید می‌آورند که به عنوان مثال در تهیه کالاهای مورد نیاز اعضا، با جمع‌آوری پول جزئی که هر عضو می‌پردازد کالای مدنظر را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزئی به اعضا می‌فروشند و به این طریق واسطه‌های غیرضروری در کسب و تجارت حذف می‌گردند.همین سودآوری هم سبب شده، شکل گیری تعاونی ها مورد توجه قرار گیرد و حتی در قانون اساسی هم به طور ویژه دیده شوند، نگاهی به اطراف و البته بررسی حوزه های مختلف به خوبی بر این موضوع صحه می گذارد. بر اساس اطلاعات مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت تعاون در پایان بهار امسال، تعداد تعاونی‌های فعال و در حال بهره‌ برداری کشور تا پایان سال ۹۹ بیش از ۶۹ هزار تعاونی با ۵۷ میلیون نفر عضو می باشد، این آمارها در استان خراسان جنوبی هم رقم قابل تأمل ۹۷۷ تعاونی با بیش از ۳۲ هزار نفر را نشان می دهد. با یک حساب سرانگشتی، موفقیت این ۹۷۷ تعاونی، با وجود برنامه ریزی جامع، تدبیر هوشمندانه و مدیریت درست و همراهی و همفکری اعضا، به راحتی می تواند در معیشت و درآمدزایی ذینفعان و تمامی ۳۲ هزار خانوار زیرمجموعه مؤثر باشد، اما این که چرا و به چه دلیل بخش عمده ای از تعاونی های ما در خراسان جنوبی، نتوانسته اند آن طور که بایسته و شایسته است طعم توفیق را بچشند، به یک ارزیابی کامل احتیاج دارد. پایش عملکردی که بتواند با ممانعت از ادامه نقاط ضعف ها، نقاط قوت را تقویت نموده، با تزریق اکسیژن، نفس تنگ تعاونی های موجود را باز کرده و آنها را به بنگاه های اقتصادی فعال و توانمند تبدیل کند، تعاونی هایی که ضمن بهره برداری درست از ظرفیت ها و منابع موجود، به سودآوری برای اعضای خود همت گمارند و از همه مهمتر این که به معرفی خراسان‌ جنوبی، به عنوان منطقه ای حاصلخیز در همه پیشران های توسعه بپردازند. رسیدن به این نقطه، شاید سخت باشد اما غیرممکن نیست، فقط گام هایی به اندازه اراده های بلندمان نیاز دارد.
(لطفاً نظرات و پیشنهادات خود درباره این سرمقاله را از طریق ۰۹۹۲۲۱۳۴۲۸۷  اعلام یا ارسال بفرمایید)