هرچند خراسان‌جنوبی پتانسیل های پزشکی و درمانی متعددی دارد اما نبود کنسولگری ایران در ولایت فراه و برخی سخت گیری ها جهت صدور مجوز موجب شده اقتصاد سلامت، مغفول مانده در گردشگری خراسان جنوبی شود. چشمه‌های آب گرم، بیمارستان‌های مجهز و پزشکان توانمند، امکان عمل قلب باز و شیمی درمانی بیماران مبتلاء به سرطان و … همه واژگان و مؤلفه هایی است که در کنار هم مرز بودن با کشور افغانستان می‌تواند زمینه ساز رونق گردشگری سلامت در خراسان جنوبی باشد. اما به نظر می‌رسد هر چند همه چیز در ظاهر زیبا و معقول است اما گره‌هایی در مسیر جذب توریست برای درمان و سلامت وجود دارد که می‌توان گفت نتوانسته‌ایم مانند برخی از استان‌های همجوار در این عرصه موفق عمل کنیم. احمد کاشانی، مدیرعامل انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار و از فعالان حوزه گردشگری خراسان‌جنوبی در این زمینه در گفت و گو با بازار اظهارکرد: خاطرم هست در گذشته جلساتی با حضور مسئولان دانشگاه علوم پزشکی بیرجند، استانداری و بخش خصوصی برگزار شد که در آن از توان علمی خراسان جنوبی برای عمل زانو، جراحی قلب باز سخن گفته می‌شد.وی ادامه‌داد: با توجه به پایین بودن قیمت این درمان‌ها در استان ما نسبت به کشورهایی چون هند، برای جذب گردشگر از کشور افغانستان در حوزه درمان یک پتانسیل بسیار خوب محسوب می‌شود.
گردشگری سلامت فقط به درمان پزشکی منحصر نمی‌شود
فعال حوزه گردشگری بیان‌کرد: گردشگری سلامت فقط به درمان پزشکی و دارویی و جراحی‌ها منحصر نمی‌شود، بلکه ما چشمه‌های آب گرم متعددی در خراسان‌جنوبی داریم که یکی از شاخه‌های مهم در بحث گردشگری سلامت است.مدیرعامل انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار ادامه‌داد: به عنوان مثال ما در خراسان‌جنوبی چشمه آب گرم دیگ رستم را داریم که متأسفانه مورد غفلت و بی توجهی مسئولان در خراسان‌جنوبی قرار گرفته است و اکنون شرایط خوبی ندارد.کاشانی با اشاره به اینکه ما یکی از محدود چشمه های سرد معدنی چون آب ترش سربیشه را داریم، بیان‌کرد: در روستای دهسلم، در طبس و …چشمه های متعددی را داریم که از ظرفیت های بسیار خوبی برای رونق گردشگری سلامت در خراسان‌جنوبی است. وی گفت: وقتی بیمار خارجی وارد خراسان جنوبی می‌شود علاوه بر اینکه برای بخش درمان درآمدزایی دارد به واسطه ضرورت حضور برای طی کردن دوران نقاهت، مدت زمان زیادی در استان می ماند که این نکته حتی از نظر اقتصادی برای واحدهای اقامتی نیز قابل توجه است.
نداشتن کنسولگری یک مانع بزرگ است
فعال حوزه گردشگری با اشاره به اینکه قابلیت ایجاد هتل – بیمارستان در استان وجود دارد، اظهارکرد: ما در مرز خراسان جنوبی با کشور افغانستان متأسفانه کنسولگری نداریم که این مسئله یک مانع بزرگ برای رونق گردشگری سلامت و حضور بیمار افغانستانی برای طی کردن درمان خود در استان ما است.وی اظهارکرد: چالش دیگر ما برای رونق گردشگری سلامت این است که ما در خراسان‌جنوبی شرکت های خدمات مسافرتی که دارای مجوز گردشگری سلامت هستند یا نداشته و یا بسیار کم داریم.مدیر عامل انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار با اشاره به اینکه خراسان‌جنوبی در روند صدور مجوز گردشگری سلامت بسیار مشکل دارد، بیان‌کرد: در مصوبه هیئت وزیران به صراحت اشاره شده که مرجع صدور گردشگری سلامت برای دفاتر خدمات مسافرتی وزارت میراث فرهنگی و به تبع آن ادارات کل میراث فرهنگی در استان‌ها هستند و دانشگاه ها علوم پزشکی وظیفه نظارت را دارند.
وقتی یک آیین نامه بر مصوبه هیئت وزیران حاکم می شود!
کاشانی گفت: وزارت بهداشت یک آیین نامه داخلی دارد که طبق آن صدور مجوز برای شرکت های مسافرتی برای گردشگری سلامت را در انحصار خود می داند که دانشگاه علوم پزشکی بیرجند در این زمینه به مصوبه هیئت وزیران کار ندارد بلکه به آیین نامه داخلی خود استناد می‌کند.وی افزود: امیدواریم با تغییر و تحولاتی که در مدیریت دانشگاه علوم پزشکی بیرجند صورت گرفته این مسئله حل شود.فعال حوزه گردشگری خراسان‌جنوبی با اشاره به اینکه این موضوع منحصر به خراسان جنوبی نیست، اظهارکرد: متأسفانه مافیایی در حوزه گردشگری سلامت حاکم است که می خواهد صدور مجوز برای شرکت های خدمات مسافرتی برای بحث گردشگری سلامت را در انحصار خود داشته باشد چون گردش اقتصادی بسیار بالایی دارد. کاشانی بیان کرد: شرکت های خدمات مسافرتی که سابقه طولانی کار در خراسان جنوبی دارند تاکنون نتوانسته‌اند در حوزه گردشگری سلامت مجوز بگیرند.
نتایج یک کارگروه
وی یادآور شد: در تاریخ ۹۹.۱۱.۲۷ کارگروه فرهنگی و اجتماعی با موضوع گردشگری سلامت در دفتر امور اجتماعی و فرهنگی استانداری با حضور مدیرکل اجتماعی برگزار شد و در این جلسه نماینده دانشگاه و مدیران کل مرتبط حضور داشتند . کاشانی افزود: در آن کارگروه مصوب شد مجوز را باید اداره کل گردشگری و میراث فرهنگی صادر کند و دانشگاه نظارت بر امور درمانی را دارد ولی باز هم همچنان دانشگاه به آیین نامه داخلی استناد می‌کند. فعال حوزه گردشگری خراسان جنوبی گفت: ولایت فراه افغانستان که همجوار با خراسان جنوبی است حتی یک درمانگاه مناسب ندارد ولی وقتی بیمار اهل ولایت فراه می خواهد وارد استان ما شود به واسطه نبودن کنسولگری در مرز خراسان جنوبی نمی تواند ویزا بگیرد و به ناچار به هرات می‌رود. مدیر عامل انجمن گردشگری پایدار و میراث ماندگار بیان کرد: مجدد بیان می‌کنم وقتی بیمار برای گرفتن ویزا به هرات برود مجدد برنمی گردد، بلکه به واسطه نزدیک بودن هرات به مشهد برای روند درمان به خراسان‌رضوی خواهد رفت.کاشانی افزود: این نکته را در کنار حمل و نقل زمینی ضعیف و نبود حمل و نقل هوایی با کشور افغانستان در خراسان جنوبی مد نظر قرار دهیم، در حالی که فرودگاه بیرجند ظرفیت و زیرساخت های بسیار خوبی پذیرش انواع ناوگان‌ها دارد.
ایجاد خط پروازی بین خراسان جنوبی و افغانستان
سید محمد آذرکار نائب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی بیرجند با اشاره به اینکه گردشگری سلامت به سفر افراد برای دریافت خدمات درمانی و تندرستی و حتی رسیدن به آرامش روان …نامیده می شود، اظهارکرد: حتی طبیعت درمانی و استفاده از آب های گرم و سایر پدیده‌های طبیعی را می‌توان گردشگری سلامت دانست. وی با بیان اینکه البته بخشی از گردشگری سلامت به منظور مراجعه به مراکز درمانی برای درمان بیماری است، بیان کرد: یکی از مشکلات در رابطه با جذب توریست به منظور گردشگری سلامت از کشور افغانستان به خراسان جنوبی تغییر و تحولات سیاسی است که در خود این کشور رخ داده است.نائب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی بیرجند گفت: مانع دوم در این خصوص مباحث مربوط به اطلاع رسانی و تبلیغات و دعوت از شهروندان افغانستانی برای درمان بیماری خود در خراسان جنوبی است و البته در کنار این موضوع مشکل مسیرهای ارتباطی را باید افزود.آذرکار با اشاره به ضرورت ایجاد پرواز بین کشور افغانستان و خراسان‌جنوبی با تعاملات و رایزنی بین دولت‌ها، اظهارکرد: تسهیل صدور روادید و گذرنامه برای کسانی که به برای درمان، قصد عزیمت به خراسان‌جنوبی را دارند نیز یک مؤلفه مهم است. وی بیان کرد: آورده و ارزش افزوده درآمد ناشی از گردشگری سلامت تأثیر بسزایی در رونق اقتصادی منطقه گردشگر پذیر دارد و موجب واردات ارز می شود.نائب رئیس کمیسیون گردشگری اتاق بازرگانی بیرجند با بیان اینکه رونق گردشگری سلامت در ایجاد فرصت های شغلی در بخش بهداشت و درمان نیز نقش آفرین است، گفت: باید از فرصت های پیش رو چون مرز مشترک با افغانستان و فرهنگ مشترک با این کشور برای ارتباطات بیشتر در حوزه گردشگری با ملت همسایه و از جمله گردشگری به منظور درمان استفاده کنیم.آذرکار یادآور شد: از رهگذر گردشگری سلامت، انس و الفتی نیز بین مردم دو سوی مرز به وجود خواهد آمد.وی گفت: بخش خصوصی تا تأییدیه‌های لازم و بستر مناسب از طرف دولتمردان دریافت نکنند، در حوزه گردشگری سلامت نمی‌توانند، کاری از پیش ببرند و از این جهت اراده بخش دولتی نیز ضروری است.
دو بیمارستان خراسان جنوبی کد مخصوص دارند
حسن رمضانی، مدیرکل میراث فرهنگی، ی خراسان جنوبی نیز در این زمینه به بازار اظهار کرد: ما طبق قانون مجوز برای بحث گردشگری سلامت صادر می کنیم و در حال حاضر هم به یک شرکت مجوز داده ایم.وی افزود: اما مسئله این جا است که از گذشته شرکت های خدمات مسافرتی را برای بحث گردشگری موظف به گرفتن مجوز از وزارت بهداشت و دانشگاه علوم پزشکی هم می‌کنند.مدیرکل میراث فرهنگی با اشاره به اینکه دو تا از بیمارستان های خراسان‌جنوبی کد مخصوص برای پذیرش بیمار غیر ایرانی در حوزه گردشگری سلامت نیز گرفته‌اند، بیان کرد: ما در ولایت‌های همجوار افغانستان(فراه و نیمروز) با خراسان جنوبی کنسولگری نداریم.
نداشتن کنسولگری بیماران را راهی هرات می‌کند
رمضانی ادامه‌داد: این افراد برای گرفتن ویزا به هرات می‌روند و طبیعی است که از هرات مجدد برنمی‌گردند و از طریق مرز دو قارون به مشهد رفته و روند درمان بیمار خود را در مشهد که به هرات نزدیک تر است پیگیری می‌کنند.وی با بیان اینکه در جلسات مختلف استانداران گذشته و حال خراسان جنوبی این موضوع در دیدار با طرف های افغانستانی مطرح شده است، گفت: یا کنسول باید در هفته ای دو- سه روز را در آن ولایت‌ها مستقر شود و یا دو کشور با هم تفاهم کنند که در ولایت‌های فراه و نیم روز در راستای تسهیل رفت و آمدها کنسولگری ایجاد شود.در هر حال آنچه مسلم است خراسان‌جنوبی از جنبه‌های مختلف امکان و ظرفیت پذیرش گردشگر از کشور افغانستان برای درمان بیماران را داشته و برخی از بیمارستان‌های بیرجند نیز کد مخصوص این کار را دارند.اما در این بین برخی از گره های اداری در کنار مشکل سیستم حمل و نقل ما در خراسان جنوبی مانع از بهره مندی حدأکثری خراسان جنوبی از یک درآمدزایی مطلوب از بحث گردشگری سلامت شده است.
