- هرم پور – صحبت از اتفاق ها و رویدادها و حتی واژه هایی که به نحوی بار منفی دارند و یا القاء کننده ی بار منفی هستند، نه خوشایند ماست و نه خوشاند جامعه و مردم عزیز ما. اما صورت مسأله را نمی توان به هر بهانه ای پاک کرد و جلو تفکر و اندیشه و تحلیل و نقد را که گرفت. این روزها حتماً شما هم شنیدید و دیدید که «نرخ فلاکت» در سطح کشور و برای هر استان به صورت مجزا اعلام شد. نرخ فلاکت، شاخص مهمی در بررسی های تجزیه و تحلیل داده ای آمارهای اقتصادی یک کشور است. این نرخ، یک نشانگر اقتصادیست و وضعیت اقتصادی و اجتماعی یک جامعه را نشان می دهد. وقتی «نرخ بیکاری» و «نرخ تورم» را در یک جامعه با هم جمع می زنند، عددی بدست می آید که به آن نرخ فلاکت می گویند. این واژه و نرخ و فرمول را اولین بار اقتصاددانی به نام «آرتو اکان» مطرح کرد. او معتقد بود بالا رفتن نرخ توم در کنار نرخ بیکاری می تواند هزینه های اجتماعی و اقتصادی فراوانی برای یک کشور داشته باشد. شاید با درآمدهای متوسط سه میلیونی هر کدام از کارمندان ایرانی و درآمدهای یک میلیون و دو میلیونی جمع زیادی از کارگران و تهیدستان جامعه و مقایسه آن با عدد ۹ میلیون تومانی شاخص خط فقر، خیلی هایمان خود را فلاکت زده و بدبخت تصور می کنیم، اما واقعیت آن است که به دلیل وابستگی نرخ تورم به شاخص های اقتصادی و وابستگی نرخ بیکاری به شاخص های اجتماعی- اقتصادی، بالا رفتن این نرخ یعنی افزایش توأم بیکاری و تورم، قطعاً فلاکت های فردی را به سمت فلاکت های اجتماعی میل خواهد داد و این خطرناک ترین مسأاله ایست که می تواند کمر یک جامعه را بشکند. آمار ها نشان از رشد ۲۰ درصدی خط فقر سال ۹۹ نسبت به خط فقر سال ۹۸ دارد و پیش بینی می شود در سال ۹۹ بالای ۶۵ میلیون نفر زیر خط فقر قرار بگیرند؛ خط فقری که اردیبهشت پارسال ۸ میلیون تومان برای یک خانوار ۴ نفره اعلام شده بود و امسال در ماه اردیبهشت، ۹ میلیون تومان محاسبه شده است. بر این اساس، چند روز پیش، نرخ میانگین فلاکت در کشور در سال ۹۸، چهل و پنج و نیم درصد اعلام شد و این نرخ برای استان ما، چهل و شش درصد است. برخی استانهای همجوار ما آمار متفاوتی دارند؛ خراسان رضوی چهل و یک و سه دهم درصد، سیستان و بلوچستان پنجاه و دو دهم درصد، کرمان چهل و پنج و هفت دهم درصد، یزد چهل و هشت و نه دهم درصد، سمنان چهل و یک و یک دهم درصد، و خراسان شمالی، چهل و هفت درصد. تهران هم نرخ چهل و پنج و چهار دهم درصد را به خود اختصاص داده است. در این میان بیشترین نرخ فلاکت را لرستان با پنجاه و سه و هشت دهم درصد و کمترین نرخ را استان فارس با سی و شش و دو دهم درصد دارد. سال گذشته نرخ فلاکت برای کشور سی و هشت و نیم درصد و برای خراسان جنوبی سی و هشت و چهاردهم درصد بود. اما چند نکته؛ ۱ – این روزها درباره این نرخ و آمار صحبت های زیادی در فضای مجازی انجام می شود. واقعیت آن است که با توجه به شرایط خاص کشور وجود این نرخ ها وآمار دور از انتظار نیست. اما وجود این آمار مطالبات به حقی را از سوی مردم به میدان می آورد که لازم است مسؤولان توجه ویژه تری به آن داشته باشند. ۲ – نرخ فلاکت آماری فاجعه بار نیست، اما خیلی نگران کننده است. مخصوصاً برای جامعه شناسان و تحلیل گران جامعه ما فریادی بلند با ناگفته های فراوان دارد. همه ی این سالها عادت کرده ایم حرفی نزنیم و روی چنین آماری خطی نامرئی بکشیم و مانور ندهیم. بارها گفته ایم افزایش آمار و نرخ ها، تحلیل دارد و تحلیل هایش این روزها چندان خوشایند نیست. اما هر تحلیل، راهی به سوی چاره ها و راه حل ها باز می کند، حتی اگر به مذاق برخی خوش نیاید. لذا باز هم به مسؤولین محترم تأکید می کنیم به این آمار به مثابه هشدارهای جدی برای آینده ی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی، امنیتی و اعتقادی کشور نگاه کنند. ۳ – در حالیکه ما در میانه های جدول آمار نرخ فلاکت هستیم، برخی استانها وضعیت مناسب تری دارند. در شرایط نسبتاً برابر اقتصادی، قطعاً «الگوبرنامه های» مطلوب و مناسب از سوی این استانها تدوین و دنبال و اجرا شده که موفق بوده اند و می توانند نسخه های خوبی برای سرمشق گیری استان ما هم باشند. ۴ – احساس خوشبختی اقتصادی، رهایی از دغدغه های مالی و اجتماعی به ویژه تورم و بیکاری، و در یک کلمه کاهش نرخ فلاکت، نه به یک مؤلفه، بلکه به دو مؤلفه و شاید گاهی به چند مؤلفه وابسته است. بر این اساس همگان باید بدانیم که برای توسعه استان یا ایجاد حس امید و لذت از زندگی، مثلاً کاهش نرخ بیکاری به تنهایی کافی نیست، یا تورم را کاهش دادن و به بیکاری بی توجه بودن اساساً فایده ای ندارد. مؤلفه های اقتصادی – اجتماعی عموماً به هم وابسته هستند. توسعه یک جانبه و کاهش یا افزایش نرخ ها به صورت موردی، استان را دچار بی تعادلی و عدم توازن در توسعه خواهد کرد. پیامدهای چنین توازنی، چه اقتصادی باشد، چه اجتماعی و چه امنیتی، سالها بعد واگویه خواهند شد. ۵ – قیمت ها در حال افزایش، ناظران خاموش و ناتوان و شرایط اقتصادی برخی خانواده ها در حال انفجار است. خجالت می کشم خطاب به خوانندگان عزیز بگویم؛ صبر، صبر، صبر. ولی باور کنید در این لحظه هیچ جمله دیگری به ذهنم نمی آید. همگی خیلی خوب تر از همیشه، این روزها همدیگر را درک می کنیم، در این روزهایی که برای خریدها، برای یک مسافرت ساده، برای یک تعمیر خودرو، برای گرفتن یک میهمانی و خلاصه برای برآورده کردن یک خواسته ساده از خودمان یا همسر و فرزندانمان یا حتی دیگران، سخت خجالت زده ایم! (لطفا نظر و پیشنهاد خود در رابطه با یادداشت های روزنامه را به شماره ۰۹۳۰۴۹۴۳۸۳۱ ارسال فرمایید)
در این برهه ای که آب حکم کیمیا را برای خراسان جنوبی زخم خورده از
