ویروس کرونا نه فقط سلامت و معیشت مردم را دچار مشکل کرد، بلکه اثرات مخرب آن در حوزه محیط زیست هم بسیار زیاد بوده و چالش های زیادی در این عرصه به وجود آورد. ورود پسماندهای ناشی از تجهیزات حفاظتی مانند ماسک و دستکش که وارد منابع آبی از جمله رودخانه‌ها شده نه تنها موجب آلودگی وسیع آب می‌شود. بلکه می‌تواند در حیات موجودات آبزی نیز اختلال ایجاد کرده و حتی باعث کاهش تنوع و تعداد گونه‌های آبزی و دریایی شود از طرفی هم جانداران و گیاهان با نوشیدن و خوردن این پسماندها دچار آسیب های جدی می شوند.
بیشترین تاثیر منفی کرونا در حوزه خاک و حیات وحش
فرمانده یگان حفاظت و رئیس اداره یگان حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در این باره گفت: علیرغم برخی ادعاها که کرونا برای محیط زیست فوایدی داشته است من معتقدم آثار منفی ویروس کرونا بر محیط زیست ماندگار و خطرناک‌تر هستند.وی با اشاره به اینکه بیشترین تاثیر منفی این ویروس بر روی خاک و حیات وحش اتفاق افتاده است، بیان کرد: مواد شوینده و ضد عفونی کننده زمانی که وارد خاک شود آن را آلوده می کند و همچنین حیوانات هم پس از نوشیدن آب دچار امراض متعدد می شوند که در نهایت این چرخه به زندگی خودمان برمی گردد و انواع بیماری های مشترک حیوان و انسان به وجود می آید. مسعود مستقیم با اشاره به اینکه در ابتدای شیوع ویروس کرونا کاهشی در آلودگی هوا به وجود آمد، اما زمان آن محدود بود، افزود: اما پس از مدتی آلاینده ها و مواد شوینده و ماسک و غیره به شدت ضربه سنگینی به خاک زد که به این زودی امکان جبران آن نیست. وی خاطر نشان کرد: برای تشکیل یک سانتی متر خاک زراعی مناسب بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ سال زمان نیاز است، تا بازسازی شود. وی با اشاره به اینکه با شیوع ویروس کرونا انتظار می رفت حیات وحش از دست شکارچیان غیر مجاز آسایش بیشتری داشته باشند، ادامه داد: اما متاسفانه شکار غیر مجاز، قاچاق حیوانات در استان از سال ۸۹ یعنی همان ابتدای شیوع کرونا به شکل فوق العاده ای افزایش یافت که در ۱۱ سال اخیر بی سابقه بوده است. مستقیم خاطر نشان کرد: با وجود اینکه یگان ویژه محیط زیست در مناطق کویری و مرزی حضور فعال داشتند، متاسفانه حدود ۲۳۶ مورد متخلف محیط زیستی از ابتدای امسال دستگیر شده اند که آسیب جدی به جانداران و پوشش گیاهی زده اند. مدیرکل محیط زیست خراسان جنوبی نیز گفت: همه‌گیری ناگهانی ویروس کرونا نشان می‌دهد که اثر تغییرات اقلیمی تنها به آلودگی محیط زیست و گرم شدن بیشتر هوا محدود نخواهد ماند و باید منتظر حوادث غیر مترقبه اینچنینی نیز باشیم. اکبری با بیان اینکه این مسئله در حالی اهمیت بیشتری دارد که سه دانشمند برجسته جهان طی یک دهه گذشته، هشدار داده بودند که دست‌اندازی بیشتر انسانها به قلمروی حیوانات وحشی و تخریب محیط زیست بر اثر تغییرات اقلیمی و اقدامات انسانی، می‌تواند منجر به نزدیکی بیشتر این حیوانات با انسانها و در نتیجه شیوع ویروس‌هایی مرگبار باشد.
زنگ خطر برای انسانها
وی با بیان اینکه اتفاقی که پیش از این در شیوع مرگبار ویروس‌های «سارس»، «مرس» و «ابولا» اتفاق افتاده بود، اکنون زنگ خطر برای همه جهان به صدا درآمده است، ادامه داد: دولتها به خوبی می‌دانند اگر برنامه‌های کامل و دقیقی را برای ممانعت از تخریب بیشتر محیط‌زیست و تغییرات اقلیمی اجرا نکنند، ممکن است با بیماری‌های دیگری روبرو شوند که به مراتب خطرناک‌تر از ویروس کویید-۱۹ باشد. وی ادامه داد: ویروس کویید-۱۹ نشان داد که جهان طبیعت برخلاف تصورات قبلی، بخش‌ها و عناصر ناشناخته بسیاری دارد که اگر بشر همچنان بخواهد به مسیر پیشین خود در تخریب طبیعت ادامه دهد، باید منتظر عواقب بسیار بیشتر از گذشته باشد.
رها سازی زباله های خطر افرین در طبیعت
وی درباره آثار منفی شیوع بیماری کرونا بر محیط زیست با اشاره به افزایش مصرف محصولات پلاستیکی و استفاده از مواد یکبار مصرف بهداشتی ادامه داد: این موضوع باعث افزایش حجم زباله های غیر قابل بازیافت مثل ماسک و دستکش و رهاسازی در شهر و طبیعت شده است که بسیار خطرناک است. وی افزود: تولید زباله های آلی به دنبال کاهش شدید مصرف و فروش محصولات کشاورزی و تعلیق و توقف تفکیک و بازیافت پسماندهای محلی از سوی شهرداریها نیز ازآثار مخرب کرونا بر محیط زیست می باشد. اکبری بیان کرد: افزایش میزان پسماندهای بیمارستانی با شیوع کرونا و استفاده بی رویه از آب شرب و مصرف روز افزون مواد شوینده و ضد عفونی کننده نیز اهمیت بسزایی دارد. وی با اشاره به اینکه وارد کردن صدمات جبران ناپذیر به محیط زیست در دوران پسا کرونا تاثیرات منفی بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم خواهد داشت، توصیه کرد: به جای اینکه کرونا را ناجی محیط زیست بدانیم، باید بر غلبه بر کرونا و آموزش و تمرین رفتارهای زیست محیطی آگاهانه تمرکز کنیم.وی خاطر نشان کرد: هرچه فعالیتهای انسان کمتر باشد؛ کره زمین در آرامش بیشتری خواهد بود؛ زیرا به دنبال فعالیتهای انسان؛ انرژیها و منابعی مصرف می شوند که اثراتی همچون آلودگی آب، خاک، هوا و تولید پسماند را درپی دارند. مدیر کل محیط زیست استان با اشاره به اینکه کرونا آثار مثبتی بر محیط زیست نیز دارد، یادآور شد: کاهش سطح آلاینده ها در کشورهای صنعتی و کلان شهرها، کاهش گازهای گلخانه ای نسبت به سال ۲۰۱۹ و کاهش حمل ونقل جاده ای و ترافیک هوایی جهانی و کمتر شدن انتشار آلاینده ها از این موارد است. مدیرکل محیط زیست استان با اشاره به اینکه اگرچه براورد دقیقی از میزان تولید گازهای گلخانه ای برای مقایسه شرایط قبل و بعد شیوع ویروس کرونا در دست نیست، یادآور شد: لیکن با توجه به قرنطینه خانگی، کاهش ترددها و فعالیتهای صنعتی قطعا کاهش آلاینده ها و گازهای گلخانه ای از اثرات مثبت دوران کرونا برای محیط زیست بوده است. اکبری با اشاره به اینکه عمده ضدعفونی‌کننده‌های خانگی از آب ژاول و یا همان وایتکس و مواد بر پایه الکل هستند، ادامه داد: مشکل بیشتر در مواد کلره یعنی آب ژاول است که آلاینده آلی پایدار است و احتمال آلودگی منابع آب و خاک وجود دارد.وی با بیان اینکه مدیریت صحیح پسماندهای مربوط به لوازم حفاظت فردی یکی از این موارد بهداشتی محسوب می‌شود، عنوان کرد: در این حوزه با چالش روبرو هستیم و مردم از ترس اینکه ویروس را از طریق دستکش و ماسک‌های خود وارد منزل یا محل کار خود کنند ممکن است بعضا آن را در سطح شهر رها می‌کنند، که این موضوع ضمن اینکه موجب گسترش و افزایش ویروس کرونا می شود موجب الودگی و تخریب محیط زیست و اثرات جبران ناپذیر ان خواهد بود. وی تاکید کرد: در استفاده از مواد ضدعفونی کننده شیمیایی توجه به ملاحظات ایمنی باید در محیط‌های بسته رعایت شود تا از آسیب به محیط زیست جلوگیری شود. وی ادامه داد: همچنین از مصرف بی‌رویه آب و شوینده‌ها پرهیز کرد یا از شوینده‌های جایگزین با مخاطرات کمتر استفاده کرد.اکبری با اشاره به اینکه بیمارستان‌های خراسان جنوبی نیز برای بی خطرسازی پسماندهای پزشکی همواره تحت نظارت هستند، بیان‌کرد: ما نیز همواره بازدید‌های دوره‌ای از بیمارستان‌های استان داریم.وی با بیان اینکه در شرایط فعلی به واسطه شیوع ویروس کرونا مسئله دفن زباله و پسماندهای پزشکی و حتی معمولی بیش از گذشته از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، ادامه داد: صحت عملکرد دستگاه‌های اتوکلاوه شرکت‌های طرف قرارداد و بیمارستان‌ها نیز همچنان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان‌جنوبی اظهار کرد: البته مردم با فرهنگ خراسان‌جنوبی نیز در این شرایط باید ملاحظات بهداشتی را جدی‌تر بگیرند و طبق توصیه کارشناسان و صاحب نظران ماسک آلوده را در خیابان رها نکنند. اکبری با اشاره به برخی چالش‌های زیست محیطی پیرامون دفن زباله‌ها در شرایط کرونایی گفت: در شرایط فعلی شهرداریها در راستای پیشگیری از احتمال سرایت ویروس کرونا به کارگران شهرداری زباله‌ها و پسماندها را پس از جمع‌آوری به صورت مستقیم دفن می‌کنند و فعلاً اقدامی در راستای تفکیک و پردازش پسماند صورت نمی‌گیرد.اکبری گفت: امیدواریم با کاهش شیوع کرونا و بازگشت به شرایط عادی مجدد بحث تفکیک و پردازش زباله و پسماند جدی گرفته شود. کاری
