توزیع مرغ در خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید دام و طیور در ماه‌های اخیر با مشکلاتی همراه بوده و این در حالی است مسئولان از تولید مازاد بر نیاز استان و تقاضای کاذب در بازار می‌گویند. در چند ماه گذشته شاهد التهابات و نوساناتی در بازار مرغ خراسان جنوبی بوده‌ایم که این التهابات تصویر منفی بر کارکرد واحدهای تولیدی همچنین مردم به عنوان مصرف‌کنندگان نهایی داشت به‌گونه‌ای که اثر تولید مازاد در بازار کمتر دیده شد. تشکیل صف‌های مرغ در روزهای پایانی سال گذشته و اوایل سال نو در برخی شهرهای خراسان جنوبی باعث تعجب و نگرانی در وضعیت شیوع ویروس کرونا شد و واکنش رسانه‌ها و حتی نماینده ولی فقیه در خراسان جنوبی را در پی داشت. در شرایطی که هر از گاهی مرغ در استان کمیاب یا در صف توزیع می‌شود مسئولان دستگاه‌های متولی می‌گویند مشکلی برای تامین و توزیع مرغ در بازار نداریم.
اما مشکل از کجاست؟
علی بذرافشان یکی از شهروندان بیرجند مساله اصلی در این زمینه را نظارت بر تولید و توزیع مرغ عنوان کرد و گفت: باید بررسی شود دلیل این صف‌های خرید مرغ چیست. وی خواستار افزایش نظارت بر نحوه تولید و توزیع مرغ شد و افزود: خراسان جنوبی از قدیم به عنوان قطب تولید مرغ و تخم مرغ مطرح بوده و محصولات آن به سایر استان‌ها ارسال می‌شود لذا تشکیل صف زیبنده استان ما نیست. یکی دیگر از شهروندان گفت: روزهای نخست عید نوروز برای خرید مرغ تمام شهر بیرجند را گشتیم اما پیدا نشد. زهرا میری اظهار داشت: همین شرایط مردم را ناچار می‌کند تا وقتی محصولی فراوان وجود دارد خرید هیجانی داشته باشند و چه بسا که در روزهای بعد دوباره با نبود کالا مواجه شوند.شهروندانی هم هستند که اذعان دارند در نوروز ۱۴۰۰ به راحتی گوشت مرغ مورد نیاز خود را از فروشگاه‌ها تهیه کرده‌اند بدون اینکه در صف قرار بگیرند یا به دنبال یافتن مرغ باشند.این در حالی است که به گفته مسئولان ظرفیت تولید مرغداری‌های خراسان جنوبی بیش از نیاز داخل استان است و حتی بخش قابل توجهی از تولید این استان به استان‌های همجوار به ویژه سیستان و بلوچستان ارسال می‌شود.
عرضه خارج از شبکه
تولید مازاد بر نیاز مرغ در خراسان جنوبی و از طرفی تفاوت قیمت در استان‌های مجاور سبب شده برخی تولیدکنندگان به عرضه خارج از شبکه مرغ روی بیاورند؛ اقدامی که باعث برخورد قانونی و تشکیل پرونده هم شده است. معاون بازرسی و حمایت از مصرف‌کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی در این باره گفت: مشاهده شده برخی سودجویان به دلیل تفاوت قیمت بالاتر در استان‌های همجوار اقدام به جمع‌آوری مرغ و خروج از استان می‌کنند. علی تهوری افزود: براساس اعلام دستگاه‌های متولی تعدادی از تولیدکنندگان علیرغم دریافت نهاده‌های وارداتی با ارز رسمی که باید مرغ زنده تولیدی خود را براساس دستورالعمل‌های وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان در چرخه توزیع استان عرضه کنند، مبادرت به خروج مرغ زنده بدون اخذ مجوز از دامپزشکی کرده‌اند. وی تصریح کرد: از ابتدای تعطیلات نوروزی تاکنون ۷۵ فقره پرونده تخلف عرضه خارج از شبکه مرغ به میزان هزار و ۲۴۰ تن و به ارزش ۲۲۱ میلیارد ریال در استان تشکیل و به تعزیرات حکومتی ارسال شده است. معاون بازرسی و حمایت از مصرف‌کنندگان سازمان صنعت، معدن و تجارت خراسان جنوبی با اخطار به کسانی که بخواهند دستورالعمل‌های قانونی و مصوبات تنظیم بازار استان را نادیده بگیرند اظهار داشت: با اخلالگران و سودجویان در شبکه توزیع کالاهای اساسی برخورد قانونی و قاطع می‌شود. وی از مرغداران و تولیدکنندگان مواد پروتئینی که همراهی مناسبی برای تامین نیاز مصرف‌کنندگان دارند، نیز قدردانی کرد و از مردم خواست در صورت فروش مرغ در حجم عمده مراتب را به سامانه ارتباطی ۱۲۴ سازمان صنعت، معدن و تجارت اعلام کنند.
تولید مازاد بر نیاز و اختلاف قیمت
رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اختلاف قیمت در استان‌های دیگر را سبب بروز مشکلاتی در این زمینه دانست و گفت: تعطیلات نوروزی روزانه ۱۰۰ تا ۱۲۰ تن گوشت مرغ در سراسر استان توزیع شد در حالی که نیاز استان‌هایی مانند سیستان و بلوچستان و کرمان را هم تامین کردیم. غلامرضا قوسی افزود: در حال حاضر ۵۶۹ واحد مرغ گوشتی با ظرفیت تولید سالانه ۵۹ میلیون و ۸۳ هزار تن در استان خراسان جنوبی فعال است. وی میزان مصرف روزانه استان را به طور متوسط ۴۰ تا ۵۰ تن گوشت مرغ برآورد کرد و گفت: خراسان جنوبی در زمینه تامین گوشت مرغ نه تنها خودکفا است بلکه به استان‌های مجاور و کشور افغانستان نیز صادرات دارد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: همچنان ۶۰ تا ۷۰ درصد تولید گوشت مرغ استان مازاد بر نیاز است اما اختلاف قیمت در استان‌های دیگر کشور سبب ایجاد مشکلاتی شد. وی با بیان اینکه نظارت بر گوشت مرغ چند بُعدی و توسط دستگاه‌های نظارتی، نیروی انتظامی، سازمان صنعت، معدن و تجارت و سایر دستگاه‌ها انجام می‌شود افزود: کارشناسان و بازرسان جهاد کشاورزی از لحظه تحویل تا پایان کشتار بر این فرآیند نظارت دارد.قوسی گفت: علیرغم اینکه چرخه کامل تولید گوشت سفید در خراسان جنوبی فراهم است اما واحدها سال گذشته درگیر آنفلوانزای فوق حاد پرندگان شدند و این موضوع سبب شد رغبت تولیدکنندگان به جوجه‌ریزی مقداری کاهش یابد. وی ادامه داد: از طرفی شرایط حاکم بر بازار عمومی کل کشور نیز مقداری تاثیرگذار بوده البته تنها استان کشور هستیم که در زمینه تولید مرغ و تخم مرغ خودکفا شده‌ایم. رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: اگر قرار است مشکل کمبود گوشت مرغ در استان رفع شود باید دستگاه‌های نظارتی، بازرسی، امنیتی، سازمان صمت، نیروی انتظامی در زمینه نظارت کمک کنند تا جلوی قاچاق و حمل غیرمجاز مرغ گرفته شود در غیر این صورت هر قدر تولید داشته باشیم شرایط همین خواهد بود. وی با اشاره به ماه مبارک رمضان و نیاز مردم به گوشت مرغ افزود: به هم استانی‌ها قول می‌دهیم در ماه رمضان هیچ گونه کمبودی نخواهیم داشت و بیش از نیاز مردم مرغ تامین و توزیع خواهد شد.
نهاده دامی کمبود ندارد
معاون بهبود تولیدات دامی این سازمان درباره موضوع کمبود نهاده طیور در استان با تاکید بر اینکه هیچ گونه کمبودی در این زمینه وجود ندارد گفت: توزیع نهاده طیور از طریق سامانه بازارگاه ساماندهی شده و براساس جوجه‌ریزی واحدها به صورت روزانه، هفتگی یا ماهانه نهاده در اختیار واحد قرار می‌گیرد. محمد ابراهیم ابراهیمی افزود: اولویت نخست ما تامین نیاز استان است اما خراسان جنوبی به عنوان تولیدکننده مرغ باید بازار هدف خود را نیز نگه دارد چراکه تولید مازاد بر نیاز برای کمک به تولیدکننده باید به استان‌های دیگر حتی خارج از کشور صادر شود. وی تصریح کرد: در حال حاضر هیچ گونه کمبودی از نظر تامین گوشت مرغ در استان نداریم و این استان بهترین وضعیت را نسبت به استان‌های دیگر دارد. معاون بهبود تولیدات دامی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: اینکه در روزهایی که بازار کشش دارد با کمبود مواجه شویم، عادی است از طرفی کمبود مرغ در استان‌های دیگر و تفاوت قیمت سبب شد عده‌ای به صورت غیررسمی مبادرت به ارسال مرغ کرده و بازار استان را دچار اختلال کنند.
تاثیر آنفلوانزای پرندگان بر تولید مرغ
مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی که مجموعه تحت مدیریت‌اش در ماه‌های پایانی سال گذشته روزهای پرکاری را در مقابله با شیوع آنفلوانزای فوق حاد پرندگان داشت، گفت: سال قبل ۹ واحد مرغ گوشتی استان درگیر آنفلوانزای فوق حاد پرندگان شد اما این موضوع تاثیر چندانی بر تولید نگذاشت و واحدها بعد از ۴۲ روز به چرخه تولید بازگشتند. محمد اصغرزاده افزود: گاهی کمبود گوشت مرغ به شیوع آنفلوانزای پرندگان گره زده می‌شود در حالی که هیچگونه کمبودی در استان نداشتیم و تشکیل صف‌های مرغ ناشی از تقاضای کاذب در جامعه بوده است. وی گفت: جوجه‌ریزی واحدهای مرغ گوشتی مانند سال‌های گذشته بوده و در این خصوص جزو استان‌های خوب کشور هستیم. مدیرکل دامپزشکی خراسان جنوبی عنوان کرد: ۶۰ درصد مرغ گوشتی تولیدی استان مازاد بر نیاز است و باید به استان‌هایی که با کمبود تولید مواجه‌اند ارسال شود در غیر این صورت تولیدکننده با مشکل مواجه می‌شود. وی افزود: سالانه بیش از ۳۵ میلیون قطعه جوجه‌ریزی در واحدهای مرغداری استان انجام می‌شود که از این ظرفیت یک سوم نیاز استان و مابقی مازاد است. با وجود اینکه در روزهای اخیر بازار مرغ در خراسان جنوبی به ثبات بیشتری رسیده و تشکیل صف به معنای گسترده در این استان وجود ندارد اما به نظر می‌رسد در خراسان جنوبی به عنوان قطب تولید طیور باید مثلث تولید، توزیع و نظارت تکمیل شود تا ضمن اطمینان‌بخشی و اطلاع‌رسانی مستمر به مردم، نظارت‌ها نیز در این حوزه تقویت شود. ایرنا
