قاسمی- آنغوزه یکی از گیاهان دارویی استان می باشد که مزیت های اقتصادی فراوانی برای مردم منطقه داشته است اما بدون برند و نامی از خراسان جنوبی به استان ها و کشورهای دیگر صادر می شود. خراسان جنوبی جزو استان هایی است که به عنوان گنجینه گیاهان دارویی شناخته می شود، در همین راستا باید برای برندسازی این گیاهان فکری اندیشیده شود.
کمبود آنغوزه
آزاد، یکی از بهره برداران آنغوزه استان عنوان کرد: آنغوزه درآمد خوبی دارد اما مشکل در کم شدن آن است چرا که در گذشته به فکر کشت مجدد آنغوزه نبوده ایم و و اکنون به مشکل برخورده ایم، همچنین با کشت مجدد آنغوزه، حدود ۵ سال طول می کشد تا به بهره برداری برسد. وی از مسئولان تقاضا کرد که در این شرایط کمبود آنغوزه از بهره برداران حمایت شود. بیگی، یکی دیگر از بهره برداران بومی گیاه آنغوزه با بیان اینکه ۱۲ سال به این کار مشغول است، عنوان کرد: آنغوزه کاری فصلی است و منفعت آن در این است که هر کس با توجه به تجربه و تلاش خود درآمد هم دارد. به گفته وی یک کیلو شیرابه آنغوزه حدود یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان و کشته آن حدود ۴۰۰ هزار تومان به فروش می رود. وی از منابع طبیعی درخواست کرد که بهره برداران بیمه شوند یا شرکت تعاونی داشته باشند تا به صورت ساماندهی شده به کار خود بپردازند و نگران آینده نباشند.
صادرات فله ای به افغانستان و هندوستان
نعمتی، یکی از مجریان طرح آنغوزه در استان هم در این باره گفت: به عنوان مجری طرح، آنغوزه ها را از بهره برداران که افراد بومی منطقه هستند، خریداری و صادر می کنیم. وی با بیان اینکه در هر روستا چندین طرح اجرا می شود، عنوان کرد: طرح آنغوزه اشتغال زایی خوبی برای مردم داشته است و از مهاجرت در آن مناطق جلوگیری کرده است. به گفته وی آنغوزه به صورت فله و خام به کشورهای افغانستان و هندوستان صادر می شود که اگر زیرساخت ها در استان مهیا و فرآوری روی این محصول انجام شود، می توان به ارزآوری خوبی برای خراسان جنوبی رسید. نعمتی در زمینه قاچاق این گیاه دارویی نیز گفت: از مردم عادی خریداری می شود و از آنجایی که حجم زیاد است نظارتی هم نمی توان انجام داد.
اشتغال زایی برای هزار خانوار
کارشناس مسئول بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی هم در این زمینه با اشاره به اینکه ۲۲ رویشگاه آنغوزه در خراسان جنوبی وجود دارد، اعلام کرد: در مناطق کوهستانی این استان در شهرستان‌هایی چون طبس، بشرویه، نهبندان و قاین یافت می شود و از حدود ۴ نوع آنغوزه موجود در استان فقط یک نوع آن به عنوان گیاه دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. رمضانی تصریح کرد: ۱۰۰۰ هکتار طرح آنغوزه در حال اجرا می باشد و برای حدود هزار خانوار نیز اشتغال زایی کرده است. وی بیان کرد: در این مناطق ۸ نفر مجری طرح داریم که خرید و جمع آوری و صادارت از افراد بومی را انجام می دهند ولی به دنبال آن هستیم که هر فرد بومی خود به مرحله صادارت دست پیدا کند و واسطه ای نداشته باشد. به گفته وی در دل کویر گنجینه نهفته ای داریم و باید با تشکیل اتحادیه به سمت برندسازی آن برویم.
تعهد بذرپاشی دوبرابر برداشت
این مقام مسئول در پاسخ به مشکل کمبود آنغوزه در استان گفت: منابع طبیعی سطح زیرکشت برای زراعی کردن این گیاه دارویی ندارد و آنغوزه رویش گاه های خود را دارد. رمضانی افزود: اما بهره برداران تعهد دارند که دوبرابر سطح برداشت خود را بذرپاشی داشته باشند و اگر این کار اجرایی نشود تخلف محسوب می شود. به گفته وی برای ساماندهی بهره برداران برنامه هایی داریم که در مرحله اول آموزش تشخیص آنغوزه به عنوان گیاه دارویی و علوفه را داریم و افرادی که مجوز برداشت علوفه آنغوزه برای خوراک دام را دارند شناسایی می شوند. وی ادامه داد: در مرحله دوم افرادی که صلاحیت برداشت آنغوزه را دارند شناسایی و به عنوان شغل فصلی به اداره تعاون، کار و رفاه اجتماعی معرفی می شوند و پیگیر آن هستیم که به عنوان رده شغلی معرفی شود و از مزیت های آن بهره مند شوند، هر چند این کار فراسازمانی است و چندین سازمان باید با ما همکاری کنند تا اجرایی شود.
نبود دانش لازم برای فرآوری
کارشناس مسئول بهره برداری اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری خراسان جنوبی با بیان اینکه ۹۸ درصد گیاه آنغوزه صادر می شود، گفت: عمده این محصول به هندوستان صادر می شود و در صنعت غذایی و دارویی مورد استفاده قرار می گیرد. رمضانی در زمینه فرآوری محصول در استان بیان کرد: علم و دانش این کار را نداریم و دانش آن را نیز دیگر کشورها مانند هندوستان در اختیار ما قرار نمی دهند تا بتوانیم در این راه گام برداریم. به گفته وی اما برای برندسازی خود این محصول پیگیری هایی در حال انجام است و نیاز به زیرساخت هایی است که حداقل بسته بندی آنغوزه با برند بومی ایران و خراسان جنوبی که از با کیفیت ترین نوع آنغوزه می باشد، در خراسان جنوبی انجام شود.
دستور العمل جدید در زمینه قاچاق
این مقام مسئول درباره قاچاق این محصول هم عنوان کرد: در سنوات گذشته قاچاق محسوب نمی شد ولی از تاریخ پنجم آذرماه سال ۹۸ دستورالعمل آن آمده است که نگهداری، حمل و جمع آوری آن بدون مجوز، قاچاق است. رمضانی افزود: در صورت کشف، کالا به نفع دولت ضبط می شود. به گفته وی اکنون حمل و نقل هر نوع گیاه دارویی بدون مجوز قاچاق است و ضبط می شود که ضبط و پرداخت جریمه خود مانعی برای قاچاق است. وی تصریح کرد: همچنین در گذشته کارت بازرگانی یک بار مصرف برای کشاورزان با هر کد ملی داده می شد که برخی افراد با خرید این کارت و پرداخت چند میلیون به کشاورز چندین میلیارد صادرت داشتند. رمضانی افزود: در همین راستا از سال ۹۷ در اتحادیه گیاهان دارویی کشور فقط افراد حقیقی و حقوقی که صلاحیت و اهلیت کامل آنها تأیید شود، اجازه صادرات دارند.
